Deze werkvorm gebruik je voor: zelfregulerend leren
Het is normaal dat nieuwe informatie na een tijdje wegzakt, maar door studenten regelmatig actief de lesstof te laten ophalen gaan ze de informatie beter onthouden. We noemen dit ook wel retrieval practice. Het ophalen van informatie activeert ons brein waarin die informatie opgeslagen is. Dit proces zorgt ervoor dat informatie beter wordt opgeslagen in het langetermijngeheugen. In dit voorbeeld laten we zien hoe je een expliciete instructie kan geven van deze strategie door aan het einde van de les een ‘Braindump’ te doen. Hiermee vraag je studenten om alles wat ze hebben onthouden nog eens op te halen voordat ze het lokaal verlaten. Zodat de kennis zoveel mogelijk mee naar huis gaat in de hoofden van de studenten en niet achterblijft in de collegezaal. Op deze manier maken studenten voor zichzelf zichtbaar wat ze hebben onthouden tijdens de lesbijeenkomst.
 Tijdsduur10-15 minuten |
 WaarOnline | Offline |
 BegeleidingBegeleid |
 WanneerSynchroon |
 GroepsgrootteAlle |
We geven hieronder een voorbeeld van een expliciete instructie van de strategie actief herhalen volgens de WoW Wat Handig-regel:
Wat? Benoem en concretiseer de strategie waar het om gaat.
We sluiten de les af met de strategie ‘actief herhalen’. De leerstrategie ‘actief herhalen’ betekent letterlijk dat je dezelfde leerstof meerdere malen tot je neemt en we doen dat dit keer door zoveel mogelijk lesstof van vandaag uit het hoofd te herhalen. Het is wél de bedoeling dat je dat voor jezelf een beetje moeilijk maakt door niet in je aantekeningen te kijken en je boek dicht te doen. Uit je hoofd werken zorgt voor het beste leereffect!
Wanneer? Leg uit wanneer je de strategie gebruikt.
We passen deze strategie nu aan het einde van de les toe, maar het is ook heel er goed om dit na de les nóg eens te doen, bijvoorbeeld aan het einde van de middag en morgen nog een keer.
Waarom? Benoem de voordelen van de strategie.
Actief herhalen van lesstof heeft heel veel voordelen:
- Het klinkt misschien gek, maar eerst ‘vergeten’ en daarna (gespreid) ophalen zorgt dat je de leerstof beter onthoudt.
- Door actief te herhalen maak je kennis snel(-ler) toegangkelijk vanuit het geheugen. Je ontwikkelt dus ‘parate kennis’. Dat is handig bij het oplossen van problemen!
- De strategie zelf is eenvoudig, door combinatie met andere strategieën ontstaat kun je het voor jezelf moeilijker maken door steeds iets meer tijd tussen de herhaalmomenten te plakken en daardoor krijg je een sterker leereffect.
Hoe? Modelleer, doe voor hoe je de strategie gebruikt.
Ik ga jullie nu vragen om je boek en je aantekeningen op te bergen (en evt je laptop of tablet dicht te doen) en gebruik te maken van een leeg vel A4 en een pen (tip: neem zelf mee, zowel papier als pen voor degenen die dat niet hebben). Schrijf het hoofdonderwerp van vandaag in het midden en probeer eerst om alle subonderwerpen te benoemen die verbonden zijn aan het hoofdonderwerp. Probeer daarna alle onderwerpen op te schrijven die je je nog herinnert van de subonderwerpen. Je krijgt daar 10 (of 5) minuten de tijd voor en je bent stil tijdens die 10 (of 5) minuten zodat iedereen zich goed kan concentreren.
Daarna bespreken we het samen en laat ik mijn mindmap van de les van vandaag zien, zodat je kunt vergelijken. Succes, de tijd gaat nu in!
Praktische vragen
Tip 1 - Maak vooraf een eenvoudig template op een A4 met een wolkje met het onderwerp of thema van de les in het midden en vraag studenten dat te gebruiken om hun mindmap te maken. Je kunt de template geprint meenemen en uitdelen of op Brightspace beschikbaar stellen als download.
Tip 2 – Neem pennen en papier mee om de drempel om mee te (kunnen) doen bij de studenten weg te nemen.
Tip 3 –