Voorkennis, wat alles omvat wat een student al weet voordat een les begint, is van cruciaal belang voor effectief leren. Het activeren van voorkennis helpt namelijk bij het herkennen en opslaan van nieuwe informatie in het langetermijngeheugen, en het creëert verbindingen met bestaande kennis (De Bruyckere, 2017). Daarom is het belangrijk om bij de start van elke les stil te staan bij een aantal concepten, werkwijzen, misconcepties etc. die je studenten al eerder hebt aangeboden.
Het ontbreken van voorkennis kan leiden tot problemen bij het begrijpen en onthouden van informatie. Daarom is het van essentieel belang om ervoor te zorgen dat studenten over voldoende voorkennis beschikken voordat nieuwe informatie wordt geïntroduceerd. Overschat studenten niet. Ook voor hen geldt de vergeetcurve; het feit dat na verloop van tijd kennis wegzakt wanneer het niet wordt herhaald.
Filmpje over voorkennis activeren
Wil je de voorkennis van jouw studenten activeren tijdens een les of buiten de lessituatie om dan is het belangrijk om vooraf, tijdens de activiteit en achteraf rekening te houden met een aantal zaken.
Activeer alleen kennis die aanwezig is bij studenten. Om hier een goede inschatting van te maken kun je vanuit de 'stof' of vanuit de 'belevingswereld' aansluiting zoeken. Bekijk de leerdoelen van voorgaande modules die relevant zijn voor de leerdoelen die je gaat behandelen. Wanneer je wilt activeren door aan te sluiten bij de belevingswereld kun je bijvoorbeeld gebruik maken van de actualiteiten.
Zorg dat je alle studenten activeert. Geef dus niet een enkele student een activerende opdracht, maar ontwerp je opdracht zo dat alle studenten hun voorkennis moeten gebruiken. Maak bijvoorbeeld gebruik van werkvormen waarin studenten hun voorkennis met elkaar delen en controleren.
Door voorkennis te activeren kun je beter aansluiten bij het kennisniveau van je studenten. Pas eventueel je startpunt aan op basis van de voorkennis en zorg dat je studenten de mogelijkheid geeft om verwachte voorkennis te repareren wanneer deze niet aanwezig bleek te zijn.
- Surma, Tim e.a. (2019). Wijze Lessen Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek. Meppel, Ten Brink Uitgevers, 36-45
- Kirschner, Paul (2019). Voorkennis maakt het verschil. Blogcollectief Onderzoek Onderwijs – 3 april 2019. Ook verschenen in Didactief, 1 april 2019.
- Ausubel, D.P. (1960). The use of advance organizers in the learning and retention of meaningful verbal material. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 951-970.
- De Bruyckere, P. (2017). Klaskit: tools voor topleraren. Uitgeverij Lannoo Tielt & AnderZ, Culemborg.
- Onderzoek: voorkennis maakt het verschil – CLU – Leermiddelen Adviescentrum
Verder lezen?
Voorkennis bevordert beter leren - De 4 sleutels (deviersleutels.nl)
Denken-Delen-Uitwisselen: één van de beste werkvormen - Vernieuwenderwijs
Verder luisteren?
Wijze Lessen Podcast | #2 - Activeer relevante voorkennis (transistor.fm)