De informele sfeer in de zaal, met grote tafels die oogcontact bevorderen, draagt bij aan open interactie. Verandering vraagt soms om een stap terug, zodat je het resultaat beter kunt beoordelen voordat je verdergaat.
De aanwezigen bespreken stellingen, waaronder: “Iedereen moet zich openstellen voor alle verschillen op onze hogeschool.” Al snel concluderen de groepen dat "moeten" averechts werkt. Verandering komt niet voort uit dwang, maar uit luisteren naar wat iemand wil. Niet iedereen wil zich openstellen, ook al zouden ze dat kunnen. Muriël haakt hierop in en vergelijkt verandering met een ijsberg. Boven het wateroppervlak bevindt zich het groepsbewuste, de zaken die voor iedereen zichtbaar zijn. Onder het oppervlak liggen de onuitgesproken perspectieven en emoties. In de kern van de ijsberg, diep onder het water, huist de gedeelde kennis van de groep. Alleen vanuit deze kern kan echte verandering plaatsvinden.
Ze illustreert dit met een andere metafoor: onder water zwemmen vissen die onuitgesproken gedachten, emoties, frustraties en patronen vertegenwoordigen. Als deze vissen geen ruimte krijgen, veranderen ze in haaien. Door open en onbevooroordeeld te communiceren, krijgen de vissen de ruimte en voorkom je dat ze zich ontwikkelen tot haaien. Hoewel dit weerstand kan oproepen, benadrukt Muriël dat groei zonder weerstand niet mogelijk is.
De groepen worden vervolgens aangespoord om te bespreken wat ze als individu en organisatie nodig hebben, wanneer het veilig is om samen weerstand te zoeken, en welke bewuste veranderingen ze willen doorvoeren. Na de gesprekken delen ze hun inzichten met de rest van de groep. Muriël geeft aanvullende tools voor verandering: bewustwording (de vissen uit de ijsberg halen), inzicht in wat de vissen vertegenwoordigen en waarom, en de bewuste keuze om te voorkomen dat dezelfde vis terugkomt. Want iedereen is mede-verantwoordelijkheid voor het ontstaan van vissen.
Ze sluit af met een uitleg over de mindset voor verandering. In de comfortzone voel je je veilig, in de weerstandzone zoek je excuses, in de leerzone breid je je comfortzone uit, en in de groeizone realiseer je doelstellingen. Download hier de gehele presentatie.