Die drijfveer is de klant. Of je het nu leuk vindt of niet, organisaties bestaan bij de gratie van klanten. De klant is koning en inkopers zijn feitelijk de klanten van hun leveranciers. Dus als inkopers om duurzamere producten vragen, zullen organisaties daarop moeten inspelen. Heeft dat dan echt impact? Zeker! Kijk maar eens naar hoeveel de overheid en het bedrijfsleven jaarlijks besteden aan inkoop: ruim 85 miljard euro door de overheid en meer dan 400 miljard euro door het bedrijfsleven. Zo gezien is inkoop het vertrekpunt van een natuurlijk verlopende duurzame verandering.
Anders inkopen
Stel je voor dat alle inkopers een paar extra eisen zouden stellen omtrent duurzaamheid. Wat zou er dan gebeuren? In plaats van te wachten op wetgeving, kan zo'n collectieve verandering een enorme transformatie teweegbrengen. Een mooi voorbeeld komt van de ministeries van de Nederlandse overheid. Vroeger zorgde elk ministerie zelf voor zijn eigen kantoormeubilair, maar in het kader van efficiency werd dit gecentraliseerd. Er werd een categoriemanager aangesteld om een mega-opdracht uit te zetten voor duurzaam meubilair. Het resultaat? De hele markt voor kantoormeubilair onderging een transitie. Het aanbod van refurbished, gerecycled en circulair meubilair is sindsdien sterk gegroeid, wat niet alleen de import van nieuwe grondstoffen vermindert, maar natuurlijk ook CO2 uitstoot en de afvalproductie.
Niet inkopen
De meest duurzame inkoop is de inkoop die niet plaatsvindt. Is die nieuwe vloerbedekking echt nodig? Of volstaat een grondige schoonmaakbeurt? Je kunt hierbij ook denken aan de kracht van de deeleconomie. Een goed voorbeeld is PharmaSwap: een platform waar apothekers overtollige voorraad van medicijnen kunnen delen met een collega's. Door het gebruik van medicatie die al op de markt is te optimaliseren, draagt PharmaSwap bij aan enorme kostenbesparingen in de zorg en tegelijkertijd aan verduurzaming van de sector.
Een ander voorbeeld van niet inkopen is het concept van Product as a Service (PaaS), waarbij je apparatuur in bruikleen krijgt in plaats van aanschaft.
Minder inkopen
Een andere manier om duurzaamheid te bevorderen, is door minder in te kopen. Heeft elk team binnen je organisatie echt zijn eigen koffiezetapparaat nodig? Of kan je de aanschaf centraliseren en investeren in een paar écht goede apparaten op centrale locaties? Dit is een kleine verandering die je bedrijf kan helpen duurzamer te worden en onnodige kosten te besparen. In veel gevallen zitten we vast in systemen die moeilijk te doorbreken zijn: we doen dingen omdat we ze altijd zo hebben gedaan. Maar juist door buiten deze traditionele denkpatronen te stappen, kunnen we meer experimenteren en ontdekken welke veranderingen echt verschil maken.
Onderzoek Niet, Minder, Anders Inkopen
Vanuit Kenniscentrum Business Innovation werken we momenteel aan een onderzoek naar hoe inkoopprofessionals de circulaire transitie kunnen versnellen door anders, minder en soms zelfs helemaal niet in te kopen. Het doel van dit onderzoek is om te ontdekken hoe inkopers binnen de overheid gebruik kunnen maken van de strategieën refuse, rethink en reduce om de circulaire economie te bevorderen.
Meer over het onderzoek
Dit betekent niet alleen inzetten op het inkopen van duurzame producten, maar ook begrijpen hoe we de vicieuze cirkel kunnen doorbreken. Kunnen we iets níet kopen? Kunnen we het delen? Met casestudies, een survey, een living lab en een ontwerponderzoek ontwikkelen we inzichten, handvatten en interventies waarmee de Rijksoverheid via haar inkopen de circulaire transitie verder kan aanjagen. Studenten nemen deel aan dit onderzoek voor hun afstuderen en de casestudies vanuit dit project worden in opleidingen geïntegreerd.
Drie tips om zelf duurzamer in te kopen:
- Gebruik bestaande hulpmiddelen: Maak gebruik van de tools die al beschikbaar zijn. Een handige bron is de website van de Rijksoverheid, www.mvicriteria.nl. Hier kun je productgroepen vinden met duidelijke duurzaamheidscriteria. Het is laagdrempelig, betrouwbaar en biedt een lijst van eisen op het gebied van milieu en sociale verantwoordelijkheid. En niet onbelangrijk, de minimale eisen werken niet kostenverhogend! Door gebruik te maken van dergelijke tools, hoef je zelf het wiel niet opnieuw uit te vinden en draag je bij aan een grotere duurzame impact door de massa te beïnvloeden.
- Evalueer of je het echt nodig hebt: Vraag jezelf af of je het product of de dienst echt nodig hebt, of dat je simpelweg een potje probeert leeg te maken omdat het budget aan het eind van het jaar niet mag vervallen. Het kan ook helpen om kritisch te kijken naar de herkomst van je aankopen. Koop je appels uit Nederland of uit Chili? Het is een klein verschil, maar het kan de CO2-uitstoot en transportkosten aanzienlijk verminderen. Houd de keten kort!
- Vermijd verspilling: We gooien ontzettend veel weg. Uit onderzoek blijkt dat van iedere 100 euro aan boodschappen, 35 euro onbenut blijft. Waarom? Omdat we vaak te veel kopen en niet precies weten wat we nodig hebben. Less is more!. Daarnaast in plaats van alles nieuw aan te schaffen, kun je ook kiezen voor tweedehands producten of refurbished apparaten. Dit verlaagt de impact op het milieu en vermindert de vraag naar nieuwe grondstoffen.
Meer weten over duurzaam inkopen?
Duurzaam inkopen biedt talloze kansen om zowel je organisatie als de wereld om ons heen duurzamer te maken. Ben je benieuwd naar hoe jij met jouw inkoopgedrag impact kunt maken? Neem dan contact op met Karin IJsselmuide-Eijgenhuijsen.