Iedereen kon meedoen met Aukje Aardema van het Geheugenpaleis, die de oefeningen uitvoerde samen met ongeveer twintig ouderen, die deze ontmoetingslocaties voor mensen met ernstige geheugenklachten en beginnende dementie wekelijks bezoeken.
“Het moet vooral een leuke dag zijn”
De inspiratiedag in de Rotterdamse Centrale Bibliotheek was breed uitgezet in de stad en trok dan ook bezoekers van verschillende groepen. Er waren mensen met dementie maar ook ouderen die geïnteresseerd waren in het onderwerp en verder professionals uit de zorg- en welzijnssector, mantelzorgers en natuurlijk docenten en studenten van Hogeschool Rotterdam.
Jacomine de Lange van het lectoraat Transities in Zorg leidde het programma in, dementie is haar aandachtspunt binnen het lectoraat. “We weten allemaal hoe moeilijk het is om de diagnose dementie te krijgen. Toch is dat niet het voornaamste waar we het vandaag over gaan hebben. We kijken vandaag niet zozeer naar de beperkingen van geheugenproblemen en dementie, maar vooral naar wat mogelijk is en hoe je een goed leven kan hebben met dementie. Belangrijke woorden vandaag zijn inspireren, informeren en verbinden. Met die drie woorden kunnen jullie allemaal deze dag tot een succes maken.” De lector merkte op dat het vooral een leuke dag moest worden.
Samen aan de slag
En een leuke dag werd het. Bezoekers met en zonder dementie konden aan de slag in workshops, die bijdragen aan plezier en voldoening bij de doelgroep. Ze genoten bijvoorbeeld van een buitenworkshop ‘Natuur doet je goed’ van Ruben Mulder van IVN natuureducatie, of ontdekten wat zingen of schilderen kan doen voor mensen met dementie. Daarnaast waren er informatieve workshops, zoals ‘samen verhalen vertellen’ en ‘de herinneringskoffer’, beide zijn methoden voor mensen met dementie om hun gevoelens te uiten en ervaringen te delen. Kees Deenik van TimeSlips over de verhalenworkshop: “In Nederland in deze tijd ligt het accent vooral op het geheugen en het herinneren. Als mensen met dementie iets herkennen dan vinden we dat winst. Door echter de fantasie aan te spreken, kom je tot prachtige verhalen.” Aukje Aardema van het Geheugenpaleis stelde dat mensen altijd kunnen blijven leren, ook al hebben ze dementie. Het leren is dan misschien niet cognitief, maar motorisch. Bewegingsoefeningen die ze nu nog niet kunnen, kunnen ze over drie weken wel. De ‘herinneringskoffer’ is erop gericht door voorwerpen uit het verleden meer contact te krijgen met een oudere met dementie.
Presentaties projecten en films
Naast de actieve workshops waren ook wat informerende presentaties in het programma opgenomen en kon men verschillende films bekijken waarin dementie een rol speelt. Naast het kenniscentrum presenteerden verschillende organisaties projecten waar ze aan werken. Kenniscentrum Zorginnovatie onderzoekt al geruime tijd hoe de kwaliteit van leven voor mensen met dementie verbeterd kan worden. Het project VitaDem is daar een mooi voorbeeld van. Gedurende dag waren er ook bijdragen van de Erasmus Universiteit over het project 'Langer thuis met dementie' van de gemeente Rotterdam, WoonZorgCentra Haaglanden over leren bij dementie en Laurens Rotterdam over een voorlichtingsweek voor mensen met dementie en mantelzorgers.
Studenten als gastvrouw en masseur
Studenten van de hogeschool lieten zich niet onbetuigd. Er was een rol weggelegd voor studenten van Verpleegkunde, Ergotherapie, Fysiotherapie, Logopedie, Zorgtechnologie en Medische hulpverlening. Ze waren gastvrouw en verzorgden ook ontspannende handmassages voor de aanwezigen, voorzien van uitleg. Tevens was er een technologie- en informatiemarkt waar studenten de nieuwste snufjes lieten zien om het leven van mensen met dementie te veraangenamen, zoals bijvoorbeeld een virtual reality bril waarmee je kunt ervaren wat het is om dementie te hebben. Ook waren er informatiestands over levensverhalen en werd de CRDL gedemonstreerd, een technologisch hulpmiddel in de vorm van een houten ei om contact te maken met mensen met dementie. Voor studenten was het een goede dag om eens nader contact te maken met mensen met dementie en mantelzorgers, iets wat niet elke student nog had meegemaakt.
Slotdebat over migrantenfamilies
Migranten vormen een bijzondere groep in Rotterdam. In de verschillende culturen die de stad rijk is, wordt anders omgegaan met dementie. Welke obstakels komen hierbij in beeld, hoe gaan de verschillende groepen met elkaar om? Het festival werd afgesloten met een debat hierover onder leiding van Marleen Goumans, programmadirecteur van Kenniscentrum zorginnovatie. Conclusie was dat het belangrijk is dat professionals een open, nieuwsgierige houding hebben met zelfreflectie op hun eigen vooroordelen. Dan is een professional met dezelfde culturele achtergrond niet altijd nodig. De familie verricht zelf veel zorg. Voor professionals betekent dat een andere vorm van zorg verlenen. Samenwerken met het netwerk van familieleden is belangrijk. Voorlichting over dementie aan migrantenouderen is van belang, maar je moet dan wel naar ze toe gaan, bijvoorbeeld na het gebed in de moskee of in het buurthuis.
Lees hier het volledige verslag van het festival.
Bekijk de filmopname van deze dag van Open Rotterdam
Bekijk de foto-impressie
