Verengelsing is geen internationalisering
Na een welkomstwoord van Arjen van Klink (directeur Kenniscentrum Business Innovation) en een lovende inleiding van dagvoorzitter Jos Beelen slaat de schrik de aanwezigen bijna om het hart wanneer Klienbannink iedereen verwelkomt met “Welcome everybody”. Bijna, want de lector voegt er direct aan toe: “Jullie dachten dat ik deze les in het Engels zou geven, he?”. Hij gaat meteen (in het Nederlands) verder met de opmerking dat we ons vooral niet te veel zorgen moeten maken over de verengelsing in het hoger onderwijs. “Taal is zeker een ding, maar niet het belangrijkste. Net als mobiliteit.” Waarmee Klienbannink de veronderstelling wegneemt dat verengelsing gelijk staat aan internationalisering. Wat ook geldt voor andere aspecten zoals buitenlandse studiereizen en internationale groepslessen. “Het zijn middelen om tot internationalisering te komen.”
Definitie
Elk jaar rijst op Hogeschool Rotterdam weer de vraag wat internationalisering nu precies inhoudt. Volgens Klienbannink moeilijk te beantwoorden. “Het doel is om onze studenten globale en interculturele handvatten mee te geven, waarmee ze hun arbeidskansen internationaal kunnen vergroten. Hoe verkrijgen ze deze?” De lector vertoont een legendarisch Monty Python-filmpje (hardloopwedstrijd voor mensen zonder richtinggevoel) als metafoor. “Er zijn ook nu nog verschillende definities te geven. Is dat wel zo onwenselijk? Misschien niet, een stukje eigenheid is ook belangrijk. Wel is er een raamwerk nodig dat richting geeft en handvatten biedt voor internationalisering.”
Driehoek Internationalisering
Om tot een raamwerk te komen ontwikkelde het inspiratieplatform Internationaliseren van Hogeschool Rotterdam een tool. Deze interactieve Driehoek Internationalisering geeft betekenis aan de domeinen inclusiviteit, interculturele competentie/sensitiviteit en (super)diversiteit. Enny Kraaijveld, manager Centre of International Affairs (CoIA), onderkent dat Hogeschool Rotterdam al enkele jaren bezig is om internationalisering vorm te geven: “Deze Driehoek is een duidelijke hands-on tool en laat in één oogopslag zien hoe opleidingen aan de slag kunnen gaan met internationalisering binnen hun beroepsprofiel.”
“We moeten onze studenten globale en interculturele handvatten meegeven om hun kansen op de internationale georiënteerde arbeidsmarkt te vergroten”
Gezamenlijke opdracht
Afbakening van het onderwerp begint bij de opleiding. “Als wij het op Hogeschool Rotterdam hebben over internationalisering, waar hebben we het dan over? De drie genoemde domeinen zijn hierbij het uitgangspunt waarbij inclusiviteit voor (internationale) studenten te verdelen is in ‘je hier prettig voelen’ en ‘uitwisseling van kennis en expertise’. “Rotterdam telt meer dan 170 nationaliteiten. Studenten nemen allemaal verschillende culturele normen en waarden mee. Internationalisering is dan ook een gezamenlijke opdracht. Voor onderwijs, studenten en ondernemers. Studenten zullen over bepaalde vaardigheden moeten beschikken. Ondernemers stellen de vraag ‘Wat betekent internationalisering voor mijn organisatie en personeel?’. In de onderzoeksgroepen 21st century skills en Internationalisering mkb zijn we hier volop aan mee de slag. Resultaten leiden tot kennis en advies voor onderwijs en praktijk.”
Bedrijfsleven en beroepenveld
Het lectoraat Internationalisering is ingebed in Kenniscentrum Business Innovation. Dat betekent een hechte relatie met het Rotterdamse mkb. “Internationalisering heeft voor het bedrijfsleven en beroepenveld een andere dimensie, wat blijkt uit de aandacht vanuit strategie en management.” Bedrijven moeten goed in beeld hebben waar hun groeikansen liggen. “Voor hen is internationalisering een overlevingsstrategie. Daarnaast moeten ze innoveren als ze willen groeien.” Next Economy (o.a. de economische veranderingen als gevolg van klimaatverandering, urbanisatie en migratie in grote steden) en Next Education (o.a. adaptivity and flexibility, life-long learning en inclusive learning) spelen hierbij een belangrijke rol. De noodzakelijke samenwerking is er inmiddels in het hoger onderwijs-overleg in Rotterdam en de metropoolregio.
Next steps
Om effectief te internationaliseren zijn netwerken met binnen- en buitenlandse kennisinstellingen essentieel voor bedrijven en partnerships. Zowel voor de aanwas van talent als voor nieuwe inzichten en lab-omgevingen. Een mooi voorbeeld is het World Horti Center in Honselersdijk. “Dit zou ook voor het onderwijs moeten gelden. Er valt voor ons wat dat betreft nog veel te leren over didactiek en pedagogiek. Studenten en werknemers zullen veerkrachtig en besluitvaardig moeten zijn en doorzettingsvermogen moeten hebben om zich op de internationale arbeidsmarkt voldoende kansen te creëren.” De wereld intrekken betekent stuiten op (geopolitieke) problemen. “Politieke kennis is erg belangrijk om hiermee goed te kunnen omgaan. Denk ook aan veiligheid, onzekerheid en sociale ongelijkheid. Allemaal zaken die invloed hebben op internationalisering. Die moet je integreren.”
Context
Klienbannink eindigt zijn openbare les met een filmpje van een koppel dat elkaar niet verstaat vanwege de taalbarrière. Een app vertaalt de Engelse zinnen van de jongen direct voor haar in het Frans. “De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en krijgen een steeds belangrijke rol. Zo zie je hoe grenzen vervagen.” Angelien Sanderman, lid College van Bestuur Hogeschool Rotterdam, is complimenteus over het werk van de lector. “Wie kan het nu nog beter doen dan Leo? Hij heeft een groot netwerk, kan goed het spel overzien en komt uit het onderwijs. Last but not least weet Leo onderwijs en onderzoek altijd in de juiste context te plaatsen.”
Voetnoot
De stad Rotterdam ontwikkelt zich steeds meer naar een metropolitane regio met internationaal karakter met een superdiverse, multiculturele samenstelling van de bevolking. Deze ontwikkeling maakt het voor Hogeschool Rotterdam noodzakelijk aandacht te besteden aan die internationale aspecten van de stad in onderwijs en vorming.