Tijdens het onderzoek maakte zij gebruik van werkvormen waarin de persoonlijke verhalen van zorgmedewerkers centraal staan en van muziek. Deze verhalende en muzikale werkvormen kunnen bijdragen aan dialogen tussen HRM- en zorgmedewerkers constateert zij in haar proefschrift. Monique Bussmann verdedigde haar proefschrift ‘Hoor-spel’ op 5 december bij de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht. Op donderdag 14 december geeft zij een refereerbijeenkomst waar zij de discussie wil aangaan over de meerstemmigheid bij zorg- en onderwijsrelaties.
Het onderzoek vond plaats bij de Rotterdamse ouderenzorgorganisatie Laurens. Vijfentwintig zorgmedewerkers vertelden aan Bussmann verhalen over hun leven, loopbaan en het dagelijks werk. De HRM-adviseurs van Laurens hebben vervolgens naar de verhalen van de zorgmedewerkers geluisterd.
Refereerbijeenkomst op 14 december
Monique over haar onderzoek: "Hoewel de menswaardigheid van de ouderenzorg tegenwoordig heel wat maatschappelijke aandacht krijgt, gaat deze primair uit naar de ouderen. Mijn studie richt zich uitdrukkelijk op de zorgverleners: op de menswaardigheid van het werk in de ouderenzorg en het Human Resource Management in deze sector. Als onderzoeker heb ik bij ouderenzorgorganisatie Laurens gespeeld met een HRM-praktijk gebaseerd op meerstemmigheid, in de betekenis van diversiteit (harmonie), veranderlijkheid (melodie) en dialoog (performance). In de discussie van mijn proefschrift signaleer ik dat ook zorg- en onderwijsrelaties aan meer meerstemmigheid toe zijn. Dit signaal zou ik graag op 14 december tijdens een refereerbijeenkomst ter discussie in willen brengen.”
Vertrouwd team essentieel
Uit de levens- en loopbaanverhalen blijkt dat het werken in teamverband en een sfeer van vertrouwen en positiviteit essentieel is om het beste uit de zorgmedewerkers te halen. Zij hebben elkaar nodig om geduldig en gemotiveerd te blijven. Medewerkers hebben regelmatig het gevoel tekort te schieten. De vertrouwde omgeving van het team is nodig om dit te kunnen hanteren. Uit het onderzoek blijkt dan ook dat veel mooie momenten in de zorg samenhangen met gevoelens van dankbaarheid voor het mogen werken in een prettig team. Deze uitkomst was voor de deelnemende personeelsadviseurs een eyeopener en inspireert hen om hier meer in te investeren.
Meer oog voor passie
De HRM-adviseurs kwamen naar aanleiding van dit onderzoek ook tot de ontdekking dat zij onvoldoende oog hebben voor de passie van de medewerkers voor het zorgen zelf. De persoonlijke verhalen van medewerkers gaven treffende illustraties voor dit inzicht.
Muzikale werkvorm
Muziek speelde in het onderzoek een wezenlijke rol. Bussmann maakte in iedere fase van het onderzoek gebruik van muzikale werkvormen om daarmee de grenzen van de ratio op te rekken. De werkvormen - bijvoorbeeld het beluisteren van de lievelingsmuziek van de deelnemer - leidde vaak tot een wending in het interview en riep nieuwe emoties op. Er werd ook gezongen tijdens de werkvormen, wat zorgde voor een sfeer van vertrouwen, openheid en gezamenlijkheid en de deelnemers uitnodigde tot inleving en reflectie.
Over de promovenda
Monique Bussmann is gezondheidswetenschapper en begon haar loopbaan als docent aan een hbo-V. Ze was manager van een sociaal-agogische opleiding en werkte vervolgens tien jaar als zelfstandig project- en interimmanager in de sectoren zorg, welzijn en het hoger en middelbaar gezondheidszorgonderwijs. Tegenwoordig is Bussmann onderzoeker bij Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, binnen de onderzoekslijn Samenhang in Zorg.