Crypto, blockchain en nft’s – lucht of toekomst?

Onlangs stelde mijn zoon voor om samen te beleggen in crypto en NFT’s. Hij heeft aan mij niet zo’n goede beleggingspartner: het liefst stop ik - áls ik al wat spaar - het geld in ons huis of op een spaarrekening. Dat laatste is misschien minder rendabel, maar wél zeker. Cryptomunten komen in eerste instantie op mij over als een piramidespel: er kunnen torenhoge winsten gemaakt worden, maar zodra het aantal kopers achterblijft kan het ook snel bergafwaarts gaan. Indachtig mijn ouders, die op hoogbejaarde leeftijd nog met enige regelmaat een autotocht naar de McDrive ondernamen. Voor een lekkere McKroket en een milkshake (“we moeten bij de tijd blijven, Maaike”). Daarom besloot ook ik bij de tijd te blijven en mij toch eens wat beter in de materie te verdiepen. Misschien heb ik het mis en moet ook ik de stap naar deze nieuwe beleggingsvormen durven maken?

Een rondje langs deze beleggingsvormen

Crypto is digitaal geld. Je bewaart het in een digitale portemonnee: een zogenaamde wallet. Een welbekende cryptomunt is natuurlijk Bitcoin. In Nederland wordt crypto officieel niet als geld gezien maar als een goed. Cryptomunten worden op speciale online platforms verhandeld. Als er veel vraag naar crypto is stijgt de prijs en als er veel crypto wordt aangeboden daalt de prijs. Een belegger in cryptomunten kan alleen winst maken als anderen in de cryptomarkt stappen met euro’s of dollars.

Er moeten dus euro’s of dollars naar de cryptomunten stromen. Houdt deze stroom op, dan kan het sentiment omslaan en de koers dalen. Er zijn daardoor beleggers die winst maken op de cryptomunten, maar ook heel veel beleggers die helemaal geen winst maken of zelfs verlies draaien. Je kunt een belegging in cryptomunten dus wat mij betreft vergelijken met het kopen van een staatslot: je kunt geluk hebben, maar het kan ook behoorlijk tegenvallen.

Alle transacties in crypto worden bijgehouden in een digitale boekhouding. Op iedere computer die deel uitmaakt van het cryptonetwerk staat een kopie van deze boekhouding. Een paar keer per uur voegt het systeem weer een nieuwe “block” aan de boekhouding toe van de nieuwe betalingen. Deze blocks samen vormen een keten: de blockchain. De transacties zelf zijn veilig, maar het is voor de belegger onduidelijk met wie hij of zij zaken doet: dat kan ook zomaar een crimineel zijn. Het eigendom is namelijk anoniem. Verder moet je niet je wallet kwijtraken of je inlogcode vergeten, want dan ben je al je inleg kwijt.

Blockchain en NFT

Een belegger kan er ook voor kiezen om niet in crypto, maar in de achterliggende techniek van cryptomunten te beleggen. Een voorbeeld van blockchaintechnologie waarin je kunt beleggen is Etherium. Op deze blockchain wordt onder andere de cryptomunt Ether verhandeld.

En dan is er NFT, voluit geschreven de non-fungible token. Een NFT is een niet verwisselbaar digitaal eigendomscertificaat dat is gekoppeld aan een digitaal object en is geregistreerd in een blockchain. NFT’s kunnen bijvoorbeeld in de blockchain Etherium worden geregistreerd. Het digitale object kan bijvoorbeeld een afbeelding, audio of video zijn.

De eigenaar kan zijn NFT ook weer doorverkopen. Het account is dan via een smart contract gekoppeld aan dat object. Het digitale item kan bijvoorbeeld kunst, audio, video en andere vormen van creatief werk zijn. NFT’s kunnen onder andere geplaatst worden op het blockchainplatform Etherium. NFT’s gaan soms voor grote bedragen van de hand. Zo verkocht Disney een digitale versie van Elsa uit Frozen voor meerdere miljoenen dollars en verkocht de bedenker van Twitter zijn allereerste tweet voor 2.9 miljoen dollar. 

Virtuele villa

Ook denkbeeldige stukken land en huizen kunnen worden verkocht. Zo is the Sandbox een gecentraliseerde virtuele wereld, die is gebouwd op de Etherium blockchain. In deze virtuele wereld kunnen de spelers bouwen, land bezitten en geld verdienen met de bijbehorende Sand-token. Het kan om serieuze bedragen gaan. Toen de Amerikaanse rapper Snoop Dogg een virtuele villa ging bouwen op een virtueel stukje grond dat in zijn bezit was, rezen de prijzen van de omliggende stukken grond de pan uit. Het aanpalende lapje digitale grond werd daarop voor $ 450.000,- verkocht.

Helaas voor mijn zoon zie ik mijzelf nog niet zo snel in crypto en NFT’s beleggen. Want wat is lucht en wat is echt? De website “wijzer in geldzaken” geeft een aantal relevante waarschuwingen. De koersen van cryptomunten, blockchain en NFT’s schommelen sterk. Bij crypto ontbreekt bovendien een onderliggende waarde. Bij een aandeel bijvoorbeeld bezit je een stukje in een bedrijf, maar bij een cryptomunt bezit je niets. Cryptomunten, blockchain en NFT’s zijn ingewikkeld en het toezicht erop is nog niet geregeld. Tenslotte is er voor cryptomunten, anders dan bijvoorbeeld bij spaargeld op een bank, geen wettelijke bescherming. Weg is weg.

Toch beleggen? Hou dan in ieder geval altijd de volgende regels in acht:

• Ten eerste: beleg met gespaard geld en nooit met leningen.
• Ten tweede: beleg met geld dat je “over hebt”, dat niet nodig is voor de eerste levensbehoefte en dat je langere tijd kunt missen.
• En tot slot: beleg in iets wat je kent.

Aan dat laatste moest ik denken toen mijn ouders enkele jaren geleden kort achter elkaar overleden en mijn broers en ik in hun nalatenschap een kleine beleggingsportefeuille aantroffen. Ons oog viel op een specifiek aandelenfonds: aandelen McDonalds. Beleg in wat je kent.