Ontmoeting 04

Dinsdag 5 maart: het College van Bestuur

Elke dinsdagochtend vergadert het College van Bestuur. We beginnen om 10 uur en eindigen meestal om half 2. De avond van tevoren wordt een pak vergaderstukken tussen de een en twee centimeter 'verorberd'. Ik zelf ben in het bezit van een IPad, maar lees de stukken liever vanaf papier. Kan ik er met mijn vulpen iets bijkriebelen. Moderne man… Zo'n vergadering heeft een vast patroon. We praten bij over gesprekken die we intern en extern gevoerd hebben, bereiden interne en externe vergaderingen voor, nemen operationele besluiten over geld, huisvesting, verbouwing, reglementen, staan stil bij de actualiteit en diepen bepaalde vraagstukken inhoudelijk uit.

We staan stil bij een tweetal kwaliteitsaudits die we voor de boeg hebben als hogeschool. Een NVAO-commissie onder voorzitterschap van Job Cohen komt langs om te kijken of we als instelling die kwaliteit kunnen garanderen (hebben we een goed, consistent en effectief kwaliteitsbeleid?) en een VKO-commissie onder leiding van EUR-hoogleraar Pauline Meurs meet ons met diezelfde vragen door wat betreft ons onderzoek. De vraag die voorligt is wat ons kwaliteitsprogramma Focus voor deze processen betekent. Beide commissies zullen een hogeschool aantreffen die - gevestigd in een traditie - accenten aanbrengt en keuzes aan het maken is: accent op het bachelor-onderwijs en onderzoek in dienst van het onderwijs. Beide commissies gaan iets merken van het feit dat we in een transitie zitten en moeten zich de vraag stellen: worden we wat nerveus van het feit dat het allemaal nog niet helemaal uitgelijnd is, of zien we een hogeschool die bewezen heeft kwaliteit te leveren, die bewezen heeft organisatiekracht te hebben en die nu zijn kracht verder focust op waar we in eerste instantie voor zijn? Vanuit deze vraagstelling ligt voor ons de vraag op tafel: moeten we ons hier zorgen over maken en ons in het bijzonder op voorbereiden?  Ik hoor mezelf stellig 'nee' zeggen: we vertellen precies waar me mee bezig zijn, zijn transparant over waar we staan en wat nog moet gebeuren en dan is elke uitkomst van die kwaliteitsaudit goed. We staan voor wat we in het verleden gepresteerd hebben. We staan voor de manier waarop we onze toekomst vormgeven.

Vrijdag 8 maart: Rotterdam Business School

Het mooie van mijn functie is dat ik voortdurend geconfronteerd word met de rijke diversiteit die een hogeschool in zich draagt. Mij inspireert en fascineert dat. De scheidslijn tussen een hogeschool en haar omgeving is een semipermeabele wand, en de variëteit in de buitenwereld zie je terug in diversiteit in de binnenwereld. Vandaag is het College van Bestuur een middag op bezoek bij de Rotterdam Business School (RBS). Wat meteen opvalt is dat Engels de voertaal is. Toch even wennen voor mij. Ik spreek die taal goed, maar verlies iets van mijn zelfvertrouwen aangezien ik 'talig' van aard ben en mijn Engels me niet toestaat net wat meer te spelen met taal, de nuance op te zoeken, het raffinement aan te brengen. Een bijzondere middag die onder leiding van Cees van der Kraan wat chaotisch begint en geconcentreerd eindigt. In de tussentijd komen prachtige onderwijsvoorbeelden langs, zelfbewust jonge mensen, waarvan je denkt: die komen er wel. Bevlogen docenten, die hun vak verstaan en uitdragen, maar waar ook, in een wisselende intensiteit, onvrede zit. De recente geschiedenis van RBS poogt een verleden af te sluiten waarbij collega's zich niet gehoord hebben gevoeld, waarbij dat soms met krachtigere woorden en beelden gepaard gaat. De waardering van dat verleden ligt overigens verschillend. Ik doe een appel op de collega's de blik op de toekomst te richten, in het 'kringgesprek', maar ook later met een glas bier in de hand en de bitterbal binnen handbereik. En geef aan graag nog eens terug te komen om met alle collega's het gesprek te voeren. Met een gevoel van optimisme en vertrouwen stap ik - iets te laat - een overvolle vrijdagavondtrein in.  Iets te lang wacht ik op een koud perron. Moet ik weer hebben. Ga ik een keer met de trein…..

Maandag 11 maart: Raad van Toezicht

RBS staat deze avond ook prominent op de agenda van de Raad van Toezicht. De onderzoekers van Capgemini die op verzoek van het CvB een rapport hebben opgesteld over de situatie bij RBS, zijn uitgenodigd hun bevindingen nog eens toe te lichten en ook aan te geven wat we hier nu van moeten leren. Er volgt een indringend, zelfkritisch gesprek, met als conclusie dat we scherper en alerter (hadden) moeten zijn en nog een stap te zetten hebben in de hantering van ons instrumentarium. De Raad van Toezicht bevestigt conclusies als het structureler en explicieter sturen op resultaten van Medewerkers Tevredenheid Onderzoeken (MTO's), die MTO's jaarlijks afnemen en goede benchmarks publiceren en het gesprek zoeken met directies en medezeggenschap. Portefeuilles in het College moeten vaker rouleren, we moeten scherper en beter betrokken zijn bij benoemingen van onderwijsmanagers, directeuren moeten misschien net wat sneller rouleren. Baas Cees van der Kraan geeft een impressie van de stand van zaken nu. Mijn optimistische vrijdagavondgevoel, toen ik die volle trein in stapte, komt terug.

Vrijdag 15 maart: tweedaagse HBO-Raad

We hebben de traditie dat we elk jaar met de voorzitters van hogescholen twee dagen met elkaar allerlei vraagstukken bespreken. We hebben dan een agenda die ruimte biedt om een thema een keer net wat diepgaander te bespreken en ook om een groot aantal operationele zaken af te tikken. Nou ja, noem dat maar eens operationeel… Ik geef zelf leiding aan een project waarbij we in het techniekonderwijs komen tot een drastische reductie van het aantal opleidingen.  Ik voel iets van trots als we tot de conclusie komen dat we het techniekonderwijs gaan ordenen in 6 duidelijke domeinen en iets meer dan 20 opleidingen, waar we nu zo'n 65 bacheloropleidingen hebben. Vooral trots omdat dit resultaat op het conto geschreven moet worden van alle techniekdirecteuren van de hogescholen. Ik heb ervoor gekozen die kracht aan te willen boren en daar de consensus te willen organiseren, in een voortdurende interactie met het bedrijfsleven. Diezelfde kracht tonen we in een project onder leiding van mijn collega Marcel Wintels. Als je ziet wat we in het lerarendomein aan het doen zijn met centraal vastgestelde inhoud, toetsen en alles wat daar omheen georganiseerd moet worden, dan verdient dat veel respect en lof.  Jammer dat Marcel (die ik 'mijn vriend' ben gaan noemen) onze sector gaat verlaten; onmogelijke man soms, maar zijn denkkracht en energie zijn meer dan betekenisvol.

In de wandelgangen wordt veel gesproken over wat bij Artez gebeurd is. Pijnlijk voor betrokkenen, pijnlijk voor zo'n school en al die mensen die welwillend jonge mensen opleiden voor een bijzondere toekomst.  Ik hoop dat de hoofdrolspelers - met dit in het achterhoofd - nog eens goed in de spiegel kijken of het nu echt had moeten lopen als het gelopen is.