Ontmoeting 65 | De Fabriek start weer op

“De Fabriek spint als de tevreden volgegeten kater die je onder zijn kop kroelt. Na de winterstop heeft alles weer zijn normale verloop.”

Arthur van der Molen, docent Hogeschool Rotterdam

Inderdaad, De Fabriek, zoals de collega de hogeschool kritisch/liefdevol noemt als hij zich op Yammer actief mengt in discussies hoe onze bedrijfsvoering te verbeteren, is weer tot leven gekomen. Na een intermezzo van twee weken, waarin de meesten van ons zich terugtrokken in hun kleine, warme wereld, starten we weer op. Niet dat het een gewone week is. We schudden handen, wensen elkaar het allerbeste en kijken vooruit. Dat doen we op de gang op school, dat doen we in de mooi aangeklede ruimtes waar de gebruikelijke nieuwjaarsrecepties plaatsvinden. In al die kleine gesprekjes die je dan voert, merk je een hang om 2015 echt af te sluiten en het in 2016 anders te doen.

Mooi is dat eigenlijk, dat een in de kern administratief gegeven als een jaarwisseling, ons het gevoel geeft van nieuwe kansen, de ruimte om dingen anders, beter te doen. Het is eigenlijk een eerbetoon aan het optimisme. In een week die ons ook herinnert aan de horreur van januari 2015 (Parijs) en een op schokkende wijze uit de hand gelopen nieuwjaarsviering die direct tot een aanscherping van het maatschappelijke debat leidt (Keulen). Ik gun ons allemaal dat we dat we dat gevoel van optimisme in 2016 vast blijven houden. Alleen dan houden we onze waarden overeind. Ook, beter gezegd, juist die waarden wortelen in de kern diepgaand in optimisme en vooruitgang.

Maandag 4 januari: 9.00 - 13.00 uur, vergadering College van Bestuur

We beginnen de week zoals we die elke week beginnen: met een vergadering van het College van Bestuur. We hebben een ritme waarbij we in de ene week vraagstukken behandelen die de staf aanreikt, de andere week vraagstukken uit het onderwijs en onderzoek. Vandaag zijn de diensten aan de beurt. Een bloemlezing:

• We kijken even terug op het feit dat we voor de Kerst de minister hebben laten weten niet mee te doen aan het experiment privatisering van het deeltijdonderwijs. We waren voornemens met name in de hoek van de techniek mee te doen aan het experiment maar hebben moeten vaststellen dat het commitment vanuit het bedrijfsleven te gering en weinig concreet was.
• We besluiten de ruimte te geven aan het project 'Digitalisering van de administratieve ondersteuning examencommissies'. Het belang van de (onafhankelijke) examencommissies voor de borging van onze kwaliteit en zorgvuldige procesgang richting studenten neemt alleen maar toe. De omvang van hun werk ook, evenals de zorg voor adequate borging van de privacy. Dus geven we opdracht te komen tot een vorm van digitalisering, nadrukkelijk op verzoek van de examencommissies zelf.
• We maken additioneel budget vrij voor een project waarmee we voor meer vluchtelingenstudenten dan nu een opleiding gaan verzorgen.
• We nemen ons grote project ‘Studiesucces’ door en maken afspraken wie met welke samenwerkingspartner het gesprek aangaat. Dat is met name van belang om de doorstroom mbo/hbo te verbeteren. Daar gaat iets goed fout en we willen ook de ruimte van de politiek om in die doorstroom selectiever te gaan worden.
• We actualiseren onze regels met betrekking tot gedrag en ethiek. Dergelijke vormen van regelgeving moet je periodiek tegen het licht houden, juist als er geen incidenten zijn, om de actualiteit te waarborgen. Zo bleken onze regels opgesteld te zijn in een tijdperk waarin van sociale media nog geen sprake was.....
• We nemen besluiten naar aanleiding van adviezen van de zogeheten Geschillenadviescommissie. Ons werk is - gelukkig - deels gejuridificeerd en studenten kunnen bij dergelijke commissies terecht als ze vinden dat ze niet goed behandeld zijn. We adviseren studenten dat dan ook te doen. Hoewel deze commissie ons handelen in een groot deel van de gevallen bevestigt, worden klachten zeker ook gegrond verklaard. Het CvB neemt de adviezen in bijna alle gevallen zonder meer over.
• We bespreken een aantal personele kwesties.
• We nemen met de veiligheidscoördinator de veiligheidssituatie door. Ook hier geldt dat goed onderhoud van groot belang is, juist in tijden dat er geen incidenten zijn. We hebben net de resultaten beschikbaar van onze veiligheidsenquête (hoe beleven onze mensen de veiligheid op school?). Die beleving is in zijn algemeenheid geen reden tot specifieke actie, maar we leren er weer van dat de communicatie intenser en beter moet en dat we specifieke aandacht moeten schenken aan een tweetal locaties.

Zo maar een beeld van "a day at the office"......

Woensdag 6 januari, 13.00 - 14.00 uur, bespreking kritische reflectie Technische Bedrijfskunde

Voordat een opleiding geaccrediteerd wordt (elke zes jaar wordt elke opleiding van ons tegen het licht gehouden door een onafhankelijke club deskundigen), wordt de opleiding geacht zichzelf kritisch te beoordelen: de kritische reflectie. Als onderdeel van onze interne procedure vindt een gesprek plaats tussen de opleiding, onze interne audit-club Auditing, Monitoring & Control en de portefeuillehouder in het College van Bestuur. In dit geval, Technische Bedrijfskunde, ben ik dat. Ik vind die gesprekken altijd heel belangrijk, bereid me de avond van tevoren goed voor, omdat ik het van groot belang vind voor de kwaliteitscultuur van onze organisatie dat we zowel scherp durven te benoemen wat we goed doen, als ook waar we ons nog moeten verbeteren. Dat we ook onze uniciteit durven etaleren. Ik geloof zeer in het grote belang van een eigen identiteit van opleidingen. Die identiteit verbindt de opleiding met de buitenwereld, inspireert docenten en bindt studenten aan ons.

In een tijd die - maatschappelijk gezien - niet bol staat van vertrouwen, voelen opleidingen zich niet altijd uitgedaagd die uniciteit te etaleren, laat staan de zwakke plekken - die iedereen heeft - te tonen. En dus kom ik ook nu in een gesprek terecht waarbij de opleiding zich in mijn ogen onrecht aandoet. De opleiding waar we het over hebben is beter dan hoe ze zich presenteert, is unieker en van een hoger niveau dan de benchmark waarmee ze zich vergelijkt. Ze toont in informele gesprekken met mij veel meer zelfbewustzijn dan op het voorliggende papier blijkt. Het gesprek schuurt soms omdat adviseurs in een eerdere fase een net wat ander signaal hebben afgegeven. Ik zit kritisch in het gesprek maar goed beschouwd is die kritiek een groot compliment: jullie zijn unieker en beter dan je laat zien en jullie zullen niet op jullie problemen worden afgerekend omdat jullie in het verleden hebben aangetoond die goed te kunnen ‘handelen’.

Een groot pleidooi voor optimisme en durf in die eerste week van het nieuwe jaar....

Donderdag 7 januari, 10.30 - 11.30 uur, het nieuwe curriculum Verpleegkunde

Ik zit tegenover drie dames van de opleiding Verpleegkunde. Het gesprek vindt zijn oorsprong in teleurstelling. De opleiding zet de afgelopen jaren grote kwaliteitsstappen en had voor de zomer een idee ontwikkeld voor een volgende stap, inclusief een verhoging van de BSA-norm naar 60 punten. In normale taal: de opleiding had voor het eerste studiejaar een curriculum ontwikkeld dat in een jaar te doen moest zijn en waar ze ook de norm aan had willen hangen dat studenten het ook in één jaar moeten doen. Dat vereist een aanpassing van de regelgeving die ik voor instemming moet voorleggen aan de Centrale Medezeggenschapsraad en ik had besloten om dat (nog) niet te doen, terwijl ik wel de bereidheid had om dat te doen voor de opleidingen Industrieel Product Ontwerpen (IPO; is naar de eis van 52 punten) en Commerciële Economie (COM; is naar de eis van 60 punten).

Het gesprek is zeer nuttig en verhelderend en we gaan elkaar verder helpen. De opleiding wil het allemaal net wat strakker maken: intensief onderwijs, dicht op de bal, kortcyclisch toetsen, minder herkansingen om studenten duidelijk het signaal te geven dat ze elke kans serieus moeten nemen en niet ‘maar eens proberen’. En eventueel gaan we dat ook ‘afmaken’ door de norm op te schroeven, maar dat bekijken we aan de hand van de resultaten van de maatregelen van de collega's van IPO en COM (zoals we ook met de CMR hebben afgesproken). Maar heel veel andere maatregelen kunnen we nu al nemen en ik ben bereid om er voor te gaan en te helpen. Ik ben aan boord bij elke opleiding die er voor wil gaan. Niet alleen in die eerste week van het jaar, vol optimisme .....

Donderdag 7 januari, 18.00 - 22.30 uur, nieuwjaarsrecepties

Als bestuurder kun je gedurende de eerste twee weken van het jaar elke avond recepties aflopen vanwege het nieuwe jaar. Ik maak keuzes. Moet ook een beetje denken aan mijn goede voornemens: sober met eten en drinken, omdat ik deze zomer voor de zoveelste keer mijn PR op de Mont Ventoux wil gaan verbeteren....

Het zijn niet alleen de weken van goede voornemens en optimisme, ook van ambitie.

Deze avond geniet ik samen met mijn vrouw van de recepties bij de collega's van Codarts en in De Doelen, waar de gemeente het jaarlijkse nieuwjaarsconcert aanbiedt. De burgemeester spreekt ons toe, ook met een boodschap van optimisme en moed. Ik schud handen, voer gesprekjes en geniet van de aangereikte cultuur, het jonge talent bij Codarts, de gevestigde orde om de hoek in De Doelen: dat prachtige Rotterdamse orkest dat in volle bezetting Strauss ten gehore brengt. Zo'n avond die een mengeling is van gewoon leuk met mijn vrouw op stap zijn en toch ook (net)werken ("Moet even die man een handje geven" en "Hé hallo, hoe is het met jou?").

Vrijdag 8 januari, 10.30 - 12.00 uur, gastcollege Netwerken, opleiding FSM

Docent Annet Korenhoff en onderwijsmanager Abdel El-Yalte van de opleiding Financial Services Management (FSM) hebben mij uitgenodigd een gastcollege te geven over netwerken. En dus sta ik voor een groep van zo'n veertig studenten - tweedejaars op weg naar hun stage en vierdejaars op weg naar het afstuderen - op deze prachtig zonnige vrijdagochtend. Ben best een beetje nerveus. Ik heb ervaring met lesgeven maar ben verre van een ervaren docent. Maar wat een heerlijke groep studenten. Ik weet uit gesprekken met collega's dat studenten ongeïnteresseerd, passief en weinig gemotiveerd kunnen zijn. Ik heb nu het geluk met een groep jonge mensen te mogen werken die leergierig en actief is.

Voor zover ik al op zoek moet naar illustraties van optimisme, heb ik ze hier gevonden. Deze groep jonge mensen, in al hun diversiteit, is onze toekomst. Ik deel met hen het waarom van netwerken, ga een beetje de diepte in door het wat theoretisch te maken (‘de netwerksamenleving’), maak het ook praktisch, tot en met ‘hoe je dat nou allemaal doet op zo’n receptie’. Maar ik geef de studenten vooral drie boodschappen mee. Om te beginnen: blijf authentiek. Ga op zoek naar de codes, maar verbind ze positief met je eigen identiteit. Twee: altijd eerlijk zijn en je integriteit bewaken. Drie: je doet er toe. Studenten moeten zich realiseren dat het geven van een stageplaats geen gunst is van een bedrijf maar een vorm van eigenbelang. De student van nu is de 'asset' van morgen. Het bedrijf dat het grootste talent weet binnen te halen, verzekert zichzelf van de beste toekomst.

Het jaar is begonnen. Die wat vreemde eerste week, waarin de fabriek weer op volle toeren draait, maar waarin de kerstvakantie nog wat nagalmt, is voorbij. En dan gaan niet alleen de klaslokalen in volle omvang open, ook ons voortdurend streven het beter te doen krijgt weer een nieuwe impuls. Vanaf maandag 11 januari (HR vanaf woensdag 13 januari) mogen studenten ons weer laten weten wat ze van onze kwaliteit vinden. De jaarlijkse Nationale Studenten Enquête (NSE) gaat weer van start.

Een laatste nieuwjaarsoproep, nu specifiek voor onze studenten: ik wens jullie een mooi en succesvol 2016 toe. Help ons jullie te helpen door te laten weten waar we ons kunnen verbeteren.

Vul in die enquête!