Eén van de ontwikkelingen die we afgelopen jaren centraal hebben gesteld in onze ontwikkeling als Hogeschool Rotterdam was de opkomst van Artificial Intelligence (AI). Een technologische revolutie waarvan ik vind dat deze zijn doorwerking niet alleen in het technische domein heeft, maar in alle beroepsprofielen en sectoren. Wij moeten onze beroepsprofessional van de toekomst daarop voorbereiden. Vandaar dat ik vier jaar geleden al de boer op ging bij onze instellingen en bij collega hogescholen om te praten over dit onontkoombare fenomeen.
Voor veel mensen was het toch, ondanks alle aandacht die we eraan besteden nog lang een ‘ver-van-mijn-bedshow’. Tot december 2022, toen ChatGPT z’n intrede deed en voor de hele wereld duidelijk maakte wat wij al jaren wisten: Artifical Intelligence is echt niet meer weg te denken als onderdeel van onze maatschappij. De samenleving staat voor een kantelpunt en via het programma AI & Ethiek, dat we vier jaar geleden begonnen, bereiden we onze studenten en medewerkers hier zo goed mogelijk op voor.
Geen weg terug
In het onderwijs drongen er snel berichten door over frauderende studenten en het omzeilen van onze anti-plagiaatsystemen. Tot diep in de nacht vergaderden veel van onze docenten over de impact van deze app en vooral over hoe we dit moeten bestrijden. Oftewel: vechten tegen de bierkaai, want de uitdaging zit niet in het tegenhouden, maar in het opleiden van professionals die de technologie verantwoordelijk kunnen toepassen. Iets dat onze programmamanager AI & Ethiek, Pieter van Boheemen beaamt:
“Veel mensen denken dat verdere doorbraken van AI worden belemmerd door stugge regelgeving en een gebrek aan geld en computerchips, maar de grootste barrière is het beschikbare talent. De beste manier om een verantwoorde toekomst met AI te garanderen, is door die zelf te bouwen. Verantwoord betekent vooral dat alle belangen zijn meegewogen, zoals economische, individuele en maatschappelijke belangen. We onderzoeken waar in de beroepspraktijk dit het beste kan en leren professionals de vaardigheden en instrumenten om dan die afweging te maken.”
Professioneel ontwikkelen
“Een professional zijn betekent dat je niet alleen de technische kant van je beroep verstaat, je moet ook je maatschappelijke verantwoordelijkheid begrijpen. In veel sectoren is dat aspect ook stevig verankert, denk aan ethische codes in de zorg of financiële sector. Daar kan de techsector nog wel wat van leren. Digitale innovaties worden nog te vaak op de markt gebracht, zonder dat verantwoording wordt afgedragen voor de maatschappelijke impact. Denk bijvoorbeeld aan de schadelijke vooringenomenheden in een app als ChatGPT. Gelukkig zit er regelgeving aan te komen voor AI die vereist dat ontwikkelaars vooraf een inschatting maken en schade proberen te voorkomen.”
Pieter van Boheemen, programmamanager AI & Ethiek
Zoals Pieter schetst heeft AI een enorme impact. Daarom leiden wij professionals op die nadenken over de consequenties van hun werk op de samenleving. Professionals die zich afvragen: wat is de invloed van technologieën en wat doen we met de data die we verzamelen? Heeft het impact op de rechtvaardigheid, onafhankelijkheid en toegankelijkheid? Vragen die je vooral moet stellen als je kunstmatige intelligentie toepast.
Er zullen vele technologische ontwikkelingen volgen en als paddenstoelen uit de grond schieten. Hogeschool Rotterdam bereidt zich voor en benadert het als een kans. Daarom leiden we niet op voor beroepen van het verleden, maar voor die van de toekomst waar AI onlosmakelijk aan verbonden zal zijn. Dat geldt zowel voor onze studenten, maar zeker ook voor onze docenten en medewerkers. De hele organisatie wordt meegenomen in de door AI gedreven digitale transitie via diverse inspiratiesessies, seminars en masterclasses. Via HR Academy kan iedereen met de basis van AI kennismaken, en een speciale masterclass over ChatGPT is in de maak. Zo vloeien de uitkomsten van ons praktijkgericht onderzoek naar AI direct ook onze eigen organisatie in. Daarnaast passen we praktijkgericht onderzoek op dit gebied toe om evidence-informed het beroep van de docent verder door te ontwikkelen.
In mijn volgende blog laat ik samen met docent-onderzoeker Oumaima Hajri zien waarom kunstmatige intelligentie en ethiek in onze klaslokalen horen.