“We nemen natuurlijk wel de trap”, roept Erik Scherder op het moment dat een deel van het gezelschap richting de lift loopt op onze locatie Rochussenstraat. Bij het Instituut voor Gezondheidszorg (IVG) heeft de hoogleraar Neuropsychologie zojuist een lezing gegeven aan medewerkers van het instituut in het kader van de Vitale Weken bij IVG. Daarna gaat hij in gesprek met Maarten Schmitt, lector Bewegen naar Gezondheid bij Kenniscentrum Zorginnovatie. Uiteraard over het onderwerp leefstijl.
Maarten Schmitt: “Het is belangrijk om het een keer met z’n allen over vitaliteit te hebben, daarom organiseren we hier de Vitale Weken. Maar eigenlijk zouden we er het hele jaar aandacht voor moeten hebben. Met deze weken hopen we bewustzijn te creëren. Als zorgprofessional moeten we natuurlijk zelf het goede voorbeeld geven, anders werkt onze boodschap richting patiënten en cliënten niet.”
Erik Scherder: “Ik hoop dat na deze weken niet iedereen weer alleen maar gaat zitten. Daar kun je als organisatie natuurlijk ook voor kiezen. Wil je hier komen werken? Dan vergader je soms staand. Je kunt mensen niet verplichten om te bewegen, maar je kunt wel het zitten onderbreken. Dat je het niet alleen met projecten in bepaalde wijken voor elkaar wilt krijgen, maar dat je ook bij de hogeschool zelf uitstraalt dat bewegen belangrijk is.”
Maarten Schmitt: “Wat dat betreft bent je een inspiratiebron voor ons. Het is mooi om te zien hoe je bijvoorbeeld op social media mensen meekrijgt met jouw verhalen. Wij hebben hier in Rotterdam nog wel eens moeite om de mensen die het moeilijk hebben te bereiken. Het bedrijf SmartHealth een app ontwikkeld waarin mensen de status van hun gezondheid kunnen inzien. Onze studenten en onderzoekers van mijn lectoraat gaan wijken in om mensen te helpen bij het gebruik van die app. We zitten echt náást de mensen, zodat we veel informatie vergaren over hoe de mensen hun leven invullen. Dat mensen het soms moeilijk hebben blijkt uit een schrijnend verhaal dat we hoorden: een vrouw vertelde dat ze twee keer per dag patat eten, omdat dat nu eenmaal de goedkoopste maaltijd is.”
(Tekst gaat verder onder foto)
Erik Scherder: “Wat zijn dan oplossingen? Want die financiële problemen kunnen jullie niet oplossen.”
Maarten Schmitt: “Het is voor mensen essentieel om na te denken over wat gezondheid nu eigenlijk is. Van daaruit ontstaan ideeën, zoals de 10 kilometer wandelen op de dag van de marathon en kooklessen waarin ze leren hoe ze met goedkope boodschappen en gezonde maaltijd kunnen bereiden.”
Erik Scherder: “Schitterend, dat meen ik. Maar wat gebeurt er als jullie daar niet meer komen? Hoe komen we tot een structurele verandering?”
Maarten Schmitt: “Het is een eerste stap om tot oplossingen te komen, maar we moeten eerlijk zijn dat die ver weg liggen. Het is heel complex om mensen hun levenswijze te laten veranderen. Het zou mooi zijn als onze studenten mensen een paar uur per week zouden kunnen begeleiden, zoals met meer bewegen en gezond boodschappen doen. De druk op de zorg is groot, waardoor zorgverleners hiervoor geen tijd hebben. Onze studenten zouden daarin een belangrijke rol kunnen spelen. Dat is niet alleen goed voor de wijkbewoners zelf, maar ook erg leerzaam voor de studenten.”
Erik Scherder: “Daarom vind ik dat de overheid in actie moet komen. Juist in de wijken waar mensen het moeilijk hebben, is de kans op ziekte het grootst. Dat hebben we met COVID kunnen zien. Hoelang wachten we nog, hoeveel pandemieën hebben we nog nodig om erachter te komen dat we onze samenleving vitaler moeten maken? Zorg er bijvoorbeeld voor dat op alle scholen iedereen om het half uur drie minuten van de stoel af komt. Zo wordt bewegen voor kinderen heel normaal. Doe het! We willen toch niet dat de samenleving nog een keer omvalt? Als de overheid, en het gaat alle departementen aan, niet ingrijpt op dit gebied, zie ik het heel somber in. Als de overheid wel aandacht gaat besteden aan vitaliteit, worden jullie mooie projecten ook veel belangrijker. Zodra er van bovenaf meer aandacht voor is, komen anderen bij jullie kijken hoe jullie het goede voorbeeld geven. Zo brengen we iets op gang.”
Maarten Schmitt: “Een belangrijke ontwikkeling is ook dat we gesprektools ontwikkelen voor zorgprofessionals. De handelingsverlegenheid is groot onder de professionals. Ze vinden het lastig om écht in gesprek gaan met mensen over hun levensstijl. Met onze tools hopen we daarin verandering te brengen. Dat zijn kleine, maar belangrijke stapjes.”
Erik Scherder: “Hoe krijgen we de overheid zover om hieraan mee te werken? Moeten we niet gewoon naar het Malieveld? Zou je dan meegaan?”
Maarten Schmitt: “Dat lijkt me een prima idee, ik ga mee!”
Erik Scherder is hoogleraar Neuropsychologie die verbonden is aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarnaast is hij als hoogleraar Bewegingswetenschappen verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Maarten Schmitt is revalidatiewetenschapper en sinds juni 2016 lector Bewegen naar Gezondheid bij Kenniscentrum Zorginnovatie. Kijk voor meer informatie op zijn pagina van het kenniscentrum.