Digitalisering en globalisering hebben ertoe geleid dat maatschappelijke vraagstukken steeds complexer worden. Alles lijkt met alles verbonden te zijn en de toenemende inzet van kunstmatige intelligentie geeft kansen, maar ook uitdagingen. Voor oplossingen moeten bestaande instituten en disciplines samenwerken. Ontwerpen in en voor deze netwerken is complex, maar kan enorm veel toevoegen. Cybersocial Design is ‘Social Design’, maar dan gericht op het ontwerpen van digitale toepassingen. Het gelijknamige lectoraat doet onderzoek in samenwerking met opleidingen en ontwerpbureaus met als doel nieuwe mogelijkheden te ontsluiten en overheden en bedrijven te ondersteunen bij hun transitie naar circulariteit en inclusiviteit. Dit sluit aan bij de ambitie van Rotterdam om zich te positioneren als een ’Smart en Social City’. Een voorbeeld is een samenwerking met initiatieven voor lokale en duurzame voedselsystemen die door digitale ontwerpen gefaciliteerd en verbonden kunnen worden.
Het versnellen van transities
Anja Overdiek is ook als Associate Lector verbonden aan het Kenniscentrum Mission Zero van De Haagse Hogeschool, waar ze zich heeft gespecialiseerd in living labs als omgeving voor de energietransitie. Eerder was ze werkzaam als Manager Europa van een internationaal IT- en telecom communicatiebureau en faciliteerde zij met haar eigen bedrijf verschillende transitieprocessen. Overdiek is in 1998 gepromoveerd aan de Freie Universität Berlin (Duitsland) op een onderzoek naar sociale bewegingen en hun kennisproductie. Sinds tien jaar werkt ze samen met ontwerp-onderzoekers aan maatschappelijke thema’s. “Cybersocial Design betekent ontwerpen voor en in complexe systemen van mensen met verschillende belangen, machines en natuur”, zegt Overdiek. “Ontwerpers kunnen als geen ander verschillende partijen bij elkaar brengen, toekomstvisies ontwikkelen en verbindende ontwerpen testen in de praktijk. Ik heb er alle vertrouwen in dat we hiermee het lokale mkb kunnen ondersteunen, transities kunnen versnellen en ook AI toepassingen transparanter en inclusiever maken.”
“Als Hogeschool Rotterdam zetten wij sinds 2019 stevig in op ons strategisch focuspunt AI en Ethiek. Elk van onze 40.000 studenten en dus toekomstige professionals zal in aanraking komen met de ethische kant van toegepast AI in elke beroepscontext. Ik vind het van groot belang dat wij al onze studenten voorbereiden op technologisch burgerschap. Met de komst van Anja wordt het team aan lectoren en onderzoekers op dit terrein stevig uitgebreid. Anja heeft als Design lector veel ervaring met het bouwen van Living Labs waarin onderzoek, onderwijs en de beroepspraktijk samenkomen. Zij gaat ons verder helpen met ons onderzoek naar Responsible Applied AI: in ons praktijkgerichte onderzoek brengen we ontwerpers, AI experts, domein experts en gebruikers samen om verantwoorde technologische toepassingen te ontwerpen en te evalueren.” – Zakia Guernina, lid College van Bestuur.