Over 5G-masten, deelscooters die op elke hoek van de straat worden geparkeerd, datacenters in de polder en de snelle groei van dark stores lopen de meningen uiteen. Ook de gevolgen van diensten als Airbnb voor de benutting van de woningvoorraad werpt vragen op, net als de installatie van bewakingscamera’s en sensoren in binnensteden. Onduidelijk is wat de strategie van lokale overheden, gericht op het bevorderen van de digitale stad, betekent voor het gebruik en de inrichting van de stedelijke ruimte.
Handelingsverlegenheid
Fontys, Waag Futurelab en Hogeschool Rotterdam brengen de genoemde ontwikkelingen in kaart en gaan na hoe de samenleving beter grip kan krijgen op de ruimtelijke gevolgen van digitalisering. Aanleiding voor dit project ‘Quality of Life in Smart Urban Spaces’ is de handelingsverlegenheid bij lokale overheden wanneer ze geconfronteerd worden met de ruimtelijke en maatschappelijke consequenties van digitalisering. Ruimtelijk ordening en digitalisering blijken beleidsterreinen die nauwelijks verbonden zijn. Het onderzoek wil handvaten bieden om leefbare, inclusieve steden te ontwerpen, met digitale diensten die gestoeld zijn op publieke waarden. Het project wordt mogelijk gemaakt door NWO in het kader van de NWA-route ‘Smart Liveable Cities’.
Toekomstbestendige stedelijke ontwikkeling
“In de toekomstbestendige ontwikkeling van steden moeten we veel beter inspelen op de consequenties van digitalisering voor het gebruik van de openbare ruimte,” zegt Paul Rutten, lector bij Creating 010 van Hogeschool Rotterdam. “Lokale overheden, ruimtelijke planners en ontwikkelaars van nieuw digitale toepassingen professionals moeten zich nog meer bewust worden van de ruimtelijke aspecten van digitale ontwikkelingen, onder meer met het oog op zogenaamde digital twins en de voorspelde Metaverse. Ook voor de ontwikkeling van het onderzoek naar Smart and Social City binnen het Instituut voor CMI is deze kennis relevant. Dankzij de NWO-subsidie, kunnen wij in dit consortium twee jaar lang onderzoek doen naar hoe we beter om kunnen gaan met de digitalisering en technologieontwikkeling en het effect daarvan op onze publieke leefomgeving.”
Deelprojecten
Het onderzoek is opgedeeld in drie deelprojecten en gebruikt de Public Stack, een ontwerpmethode voor eerlijke technologie, als basis. Waag Futurelab richt haar aandacht op connectiviteit en de ontwikkelingen van 5G. Door artistieke onderzoeksmethoden in te zetten en gedeelde verbeeldingen over connectiviteit te creëren, onderzoekt Waag hoe we connectiviteit kunnen herontwerpen, zodat het publieke waarden ondersteunt. Creating 010 onderzoekt beleidskaders die momenteel als basis dienen, in onder meer Rotterdam en Eindhoven, en ontwikkelt een perspectief voor de toekomst, mede met het oog de impact van virtuele omgevingen. Fontys Hogeschool wil samen met de Gemeente Eindhoven en Stadslab Eindhoven helder krijgen in hoeverre burgers zich comfortabel voelen bij de digitalisering van de samenleving. Het project heeft een looptijd van twee jaar en eindigt in april 2025.