Zo begint de brief gericht aan minister Hugo De Jonge van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van het lectorenplatform Praktijkgericht ICT-onderzoek en lectoren en experts van gerelateerde disciplines.
Afgelopen 7 april kondigde u aan om corona-apps te willen inzetten voor het beheersbaar houden van COVID-19. Inmiddels komt er vanuit bedrijven veel respons op een nationale uitvraag voor ontwikkeling van de apps en geven technologiebedrijven als Apple en Google aan met ontwikkelingen bezig te zijn die de basis kunnen vormen voor dergelijke apps.
Er zijn ook kritische geluiden en daaruit voortkomend het advies om zeer voorzichtig met de toepassing van technologie om te gaan, zoals afgelopen week verwoord door de experts uit de samenleving en journalistiek en door hoogleraren.
Als lectorenplatform Praktijkgericht ICT-onderzoek en lectoren en experts van gerelateerde disciplines hebben we veel ervaringen opgedaan met implementaties van nieuwe technologieën. Vanuit die invalshoek hebben we grote zorgen met betrekking tot het voorstel voor de ontwikkeling van de apps:
- De haast waarmee stappen worden gezet om de corona-apps te ontwikkelen. Daar waar de overheid er bij de toepassing van een nieuw vaccin op toeziet dat vele stappen en fasen worden doorlopen, waarin zorgvuldig risico's en impact worden geïdentificeerd, lijkt bij de toepassing van digitale technologie veel minder rekening te worden gehouden met risico's en impact.
- Effectiviteit van de apps. In hoeverre kunnen we met de corona-apps daadwerkelijk het virus beheersbaar houden? Het gebruik van de apps kan mensen ook schijnzekerheid geven en daarmee leiden tot minder voorzichtigheid.
- Noodzakelijkheid van de apps. Zijn er alternatieven naast bluetooth en/of GPSgebaseerde corona-apps? Welk alternatief biedt de beste ondersteuning?
-
Eenmaal ontwikkelde apps kunnen gemakkelijk op gespannen voet staan met waarden als privacy, vrijheid, rechtvaardigheid en gelijke behandeling. Is gebruik van de apps vrijwillig? Vrijwillig gebruik komt onder druk te staan als gebruik van de apps bepaalde voordelen of rechten met zich meebrengt, zoals toegang tot bepaalde locaties of diensten. Hoe wordt privacy gewaarborgd? Hoe worden gegevens opgeslagen? Wie heeft er toegang tot de gegevens? Mag een werkgever eisen om gegevens van de apps in te zien? Hoe wordt anonimiteit gegarandeerd? Anonieme data zijn vaak te de-anonimiseren door verschillende datasets met elkaar te combineren. Bij onvoldoende aandacht voor waarden zijn scenario's als (ongewenste) profilering, stigmatisering en sociale druk tot het gebruik van de apps niet denkbeeldig.
Lees de gehele brief gericht aan het Ministerie in de bijlage.