Over diversiteit en inclusiviteit in het onderwijs is veel wetenschappelijke literatuur beschikbaar, maar die vindt lastig zijn weg naar docenten. Docent-onderzoeker Sofie Smeets is lid van de expertisekring van het lectoraat Diversiteit en inclusiviteit en bedacht hier samen met lector Bregje Termeer een oplossing voor.
Sofie: “Hoewel er veel gepubliceerd wordt, zien we dat docenten geen tijd hebben of het lezen van literatuur niet in hun systeem hebben. Om de twee werelden van wetenschappelijk inzicht en de praktijk van de hogeschool bij elkaar te brengen, hebben we de Boekencast bedacht. Een podcast over boeken.” De Boekencast bestaat uit (vooralsnog) drie thema’s. Van elk thema is er een samenvatting van een publicatie die volgens Sofie tekenend is voor dat thema en relevant voor het onderwerp inclusiviteit. Daarnaast heeft Sofie per thema een gesprek opgenomen met een docent op de hogeschool. “Op die manier willen we de kennis en inzichten die er in de literatuur zijn, vertalen naar de praktijk van de hogeschool en ze hopelijk iets makkelijk toegankelijk te maken”, legt Sofie uit.
Goede bedoelingen
De drie thema’s van de Boekencast zijn ‘niceness en goede bedoelingen’, ‘racisme in het onderwijs’ en ‘ongemak en gevoelige onderwerpen in het onderwijs’. Voor het eerste thema voerde Sofie een gesprek met Claudia Gomes, onderzoeker bij Kenniscentrum Talentontwikkeling. “Dit thema gaat onder andere over de vraag hoe je inclusief onderwijs organiseert. Veel docenten gaan met goede moed van start, maar soms blijft het bij goede bedoelingen”, aldus Sofie. Volgens haar kan er ook een schaduwkant zitten aan die goede bedoelingen. “Er kan te veel nadruk blijven liggen op het aanboren van interpersoonlijke vaardigheden of op verschillende leerstijlen. Het raakt dan niet aan grotere structuren die moeilijker zijn om aan te raken en die gaan over bijvoorbeeld racisme of genderfobie.” Het gesprek met Claudia ging over een onderwerp waar zij veel over weet: sense of belonging. Ook dat lijkt in eerste instantie een individuele aangelegenheid te zijn: waar voel jij je thuis en wat heb je daarvoor nodig? Maar wat er vaak achter ligt, is collectieve uitsluiting en collectieve verantwoordelijkheid in een groep. Zoals in een klas of in een opleiding, waarin bepaalde mensen zich meer of minder thuisvoelen. Sofie: “Door zowel de samenvatting als dat gesprek probeer ik te kijken naar wat het betekent als je een initiatief neemt voor inclusiviteit. Waar richt je je op als docent? En wat benoem je niet of nog niet? Ik wil niet zeggen dat je alles in één keer zou moeten behandelen, maar dat er verschil is op welk niveau je het insteekt.”
Behapbaar
Bij de verschillende thema’s staan enkele vragen die een docent kunnen helpen ermee aan de slag te gaan in hun onderwijs. Sofie ziet ook mogelijkheden om wetenschappelijke literatuur op een andere manier toegankelijk te maken: “De materialen zouden ook nuttig kunnen zijn in een les over deze thema’s. Je kunt een opdracht verzinnen voor studenten met zo’n samenvatting en een podcast, in combinatie met de literatuur zelf. We proberen de thema’s hoe dan ook behapbaar te maken.”
Deze week verschijnt het eerste deel van de podcast: Ongemak en gevoelige onderwerpen in het onderwijs. In deze aflevering gaat Sofie Smeets in gesprek met Halil Karaaslan, docent bij de Rotterdam Academy. Volgende week wordt aflevering twee gepubliceerd, met hierin Claudia Gomes over Sense of Beloning. De derde aflevering komt medio december online. Sofie kan dan in gesprek met Maureen Tijtel, docent bij Instituut van Sociale opleidingen, over racisme in het onderwijs.