Tekst: CVO
Hogeschool Rotterdam en de CVO Academie werkten de afgelopen periode nauw samen om deze dag zo compleet mogelijk te maken. In de hal van het Zuider Gymnasium werden alle gasten warm ontvangen met koffie, thee en zoetigheden.
In het auditorium van de school openden Els de Bock, directeur Instituut voor Lerarenopleidingen (IvL) aan Hogeschool Rotterdam, en Ton Bestebreur, lid raad van bestuur van CVO, de middag met een welkomstwoord. Ton vertelde ook kort over het Zuider Gymnasium; een van de parels van CVO. Het onderwijsconcept van de school staat als een huis, zei hij, in een prachtig schoolgebouw dat al eerder prijzen won.
Het Bananarama-principe
Voorafgaand aan de openbare les van Annemarie was er een inspirerend voorprogramma te volgen. De aftrap was voor Lee Elliot Major, professor of Social Mobility aan de University of Exeter. Lee deed de afgelopen jaren veel onderzoek naar leerlingen met leerachterstanden. Hij ontwikkelde een toolkit die als basis diende voor de menukaart voor het Nationaal Programma Onderwijs. Hij schreef enkele boeken over effectieve onderwijsinterventies en kansengelijkheid. In zijn inleiding haalde hij ook het Bananarama-principe aan: het gaat er niet om wat je doet maar hoe je het doet. Dit is van belang als je onderzoeksresultaten in de praktijk wilt toepassen.
Inspirerende sessies
Na deze bespiegelende inleiding namen de aanwezigen deel aan verschillende inspiratiesessies met passende thema’s. Zo was er een inspiratiesessie van Lee Elliot Major over kansengelijkheid in de klas, een sessie van lector Petra Poelmans over motivatie van leerlingen, een sessie van collega Suzanne van der Windt over het vergroten en organiseren van eigenaarschap bij leerlingen en medewerkers op Accent Praktijkonderwijs Capelle en een sessie waarin gewerkt werd aan bewustwording over en ontwikkeling van een lerende organisatie door de leden van de kenniskring van het nieuwe lectoraat.
Gezamenlijke ambitie
Toen alle deelnemers weer plaats hadden genomen in de zaal, volgde plenair een gesprek tussen Marc Mittelmeijer, voorzitter raad van bestuur van CVO, en Frans Spierings, directeur Kenniscentrum Talentontwikkeling. De heren lichtten de gezamenlijke ambitie toe om dit lectoraat op te zetten. Een lectoraat heeft een publieke functie voor de hele onderwijssector waarbij de organisaties samen kunnen onderzoeken, leren en kennisdelen. Onderzoek is belangrijk voor lerend leiderschap. Op alle niveaus (individu, team en organisatie) is leiderschap nodig om te ontwikkelen en te leren. Ondanks dat de context in het voortgezet onderwijs en hoger beroepsonderwijs verschillend is, kunnen beide organisaties veel van elkaar leren. Leiderschap is hiervoor de essentiële schakel.
"Het docentschap is een van de mooiste vakken van de wereld. Je helpt jongeren te leren, te groeien en een plek te vinden in de maatschappij."
Directeur Kenniscentrum Talentontwikkeling
Zeven dimensies
Vervolgens was het woord aan Annemarie. Ze vertelde haar verhaal aan de hand van de zeven dimensies van het ‘school-als-lerende-organisatie-model’. Deze zeven dimensies zijn het fundament van de school als lerende organisatie.
Het lectoraat richt zich op het bieden van praktische kennis, vooral op het gebied van leiderschap, om scholen te helpen zich te ontwikkelen tot duurzame, kennisgedreven lerende organisaties. Leiderschap betreft hierbij alle leidinggevende rollen binnen de organisatie, inclusief teacher leaders.
De opdracht van het onderwijs wordt steeds complexer vanwege maatschappelijke veranderingen. Nederlandse scholen hebben veel vrijheid, waardoor ze zowel wendbaar moeten zijn als trouw blijven aan hun onderwijskundige visie. Ze moeten inspelen op veranderende leerlingbehoeften – zonder collega's te overvragen – en ook de kwaliteit van het onderwijs hoog houden, terwijl ze gelijke kansen moeten bieden aan leerlingen, ongeacht hun achtergrond. De school als lerende organisatie wordt gezien als de ideale vorm om met deze veranderingen om te gaan en innovatie te faciliteren. ‘Een lerend leider benut zijn intuïtie en impliciete kennis, stelt de juiste vragen, en gebruikt diverse kennisbronnen. Leiderschap heeft invloed op veel factoren die de leeropbrengsten van leerlingen bepalen. Daarom moeten lerende leiders, inclusief teacher leaders, zich bewust zijn van deze invloeden en effectief proberen te handelen. Betrek collega's en externe netwerken bij het vinden van oplossingen en gebruik beschikbare kennisbronnen. Zo kan de school een duurzaam lerende organisatie worden, wat uiteindelijk de leeropbrengsten en de kwaliteit van en het (werk) plezier in het onderwijs vergroot’, zo besloot Annemarie haar openbare les.
Beëdiging
Na afloop van de openbare les werd Annemarie door Frans Spierings beëdigd als lector Onderwijskundig leiderschap in lerende onderwijsorganisaties. Frans sprak zijn trots uit voor het werk van Annemarie en feliciteerde haar met deze mooie prestatie. ‘Ik ben ook trots op en blij met de samenwerking met CVO. We doen dit samen om de onderwijssector een impuls te geven.’
