Ouders in de Spotlights

Opvoeden doe je samen

Na de opening door Leonie Le Sage, hoofddocent bij het Instituut voor Sociale Opleidingen en Kenniscentrum Talentontwikkeling, is het woord aan Mariëtte Lusse, lector Ouders in Rotterdam Zuid bij Kenniscentrum Talentontwikkeling van Hogeschool Rotterdam. “Opvoeden is iets wat je samen doet, maar als professional moet je je realiseren dat jij een passant bent, terwijl hoe ouders hun kind thuis begeleiden er het meeste toe doet. Ouders en professionals kunnen in verschillende werelden leven, maar hebben vrijwel altijd dezelfde doelen. Iedereen wil dat kinderen een goede opleiding krijgen en een goede plek in de samenleving vinden. Verschillen zitten hem in de sociaaleconomische achtergronden (milieu, armoede, scheiding etc.). Als je die zorgen niet hebt, weet je niet hoe het is om te overleven.”

Rotterdam Zuid

Het lectoraat heet Ouders op Zuid omdat het gekoppeld is aan het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Lusse: “Zuid blijft een warm plekje in mijn hart hebben, mijn ouders komen van Zuid. Er is daar iets bijzonders aan de gang. Wat op Rotterdam Zuid (het grootste achterstandsgebied van Nederland) toepasbaar is, is dat natuurlijk ook op steden als Antwerpen of Amsterdam. We zorgen dat we in meerdere steden ‘haardjes’ hebben van waaruit een betere samenwerking met ouders kan groeien. Als lector heb ik de opdracht om onderzoek, het werkveld en de opleiding te verbinden, want de opgedane kennis moet uiteindelijk toepasbaar zijn in de praktijk en in de opleiding terechtkomen.”

Gereedschapskist

Samenwerken met ouders kan lastig zijn. Het belangrijkste is dat er een thuis een positieve interactie is tussen ouders en kind. Dat kunnen professionals helpen bevorderen. Daarbij moet er verder gekeken worden dan alleen ouders. Naar een breder netwerk van verschillende systemen. Lusse: “Kinderen functioneren het beste wanneer de opvoeders waarmee ze te maken hebben goed met elkaar samenwerken. Met onze onderzoeksgroep vullen we een gereedschapskist met onderbouwde en beproefde werkwijzen voor leraren en sociale professionals. De opleidingen gebruiken dat materiaal ook. Denk aan kennismakingsgesprekken, inloopactiviteiten en samenwerken met ouders aan loopbaankeuzes.” Zie www.hr.nl/gereedschapskist.

Onderzoeken doe je samen

Niet alleen opvoeden doe je samen. Voor onderzoeken geldt hetzelfde. Bij de presentatie Samenwerken aan loopbaankeuzes blijkt dat scholen in Rotterdam Zuid contact, informatie, ondersteuning en samenwerking hoog op de agenda hebben staan. Met thuisopdrachten, loopbaangerichte voortgangsgesprekken en interactieve ouderbijeenkomsten blijkt het goed mogelijk om ouders bij de schoolloopbaankeuzes van hun kind te betrekken. In De stijl van vader komt de rol van vaders in de opvoeding en in de hulpverlening aan bod. Deze blijkt veel vragen (Hoe kan de vader de verbinding met zijn adolescente zoon bevorderen? Wordt de autonomie van de jongere in de hulpverlening vaak over het hoofd gezien? enz.) op te roepen. “Er zijn nog te veel algemeen geldende strategieën, dus niet specifiek op mannen gericht. Bovendien zijn de meeste hulpverleners vrouwen”, vertelt promovendus Peter Vanhoof. Het model van behoefteondersteunend handelen biedt perspectief, is een van de conclusies.

Tegenstrijdige adviezen

Een interview met afstudeerstudenten Ali Güngör, Lisanne Reinink, Desiree Duijvestijn en Selvi Canibek over ouderbetrokkenheid leert dat het niet altijd eenvoudig is om ouders te betrekken bij de activiteiten van hun kinderen. “We moeten het kind inzetten om ouders naar SV Gio ( sport- en leerclub waar kinderen van het basisonderwijs een goede start maken voor de middelbare school) te krijgen. Waarom? Omdat ouders de grootste supporters van hun kind zijn. Voor het kind is dat erg belangrijk.” De Nederlandse taal blijkt ook een probleem. Canibek heeft veel laaggeletterde ouders gesproken. “Ouders vinden het moeilijk. Ze weten niet of ze het wel goed doen en krijgen tegenstrijdige adviezen. Bij de peuterspeelzaal krijgen ze het advies Turks te spreken, als dat de taal is die zij het beste beheersen. Op de basisschool zegt de juf dat ze vooral Nederlands moeten spreken met hun kind. Ouders moeten goede informatie en ondersteuning krijgen."

Ouderbetrokkenheid niet vanzelfsprekend

Aansluitend zijn er vier workshops met thema’s als Wat betekent het voor het zelfbeeld van een adolescent als het opgroeit in verschillende werelden?, Let’s connect: Mama’s Garden, Thuis in Taal en Samenwerken met ouders van kinderen met een beperking. Hierna is het tijd om de ervaringen over het symposium uit te wisselen. Arianne Tieleman van Ouders en Onderwijs ervaart dat veel ouders niet weten dat er voor hen een (landelijke) organisatie is. “Scholen zijn voorzichtig. Ze moeten ouders meer in hun kracht zetten. En studenten moeten weten dat ze ouders kunnen verwijzen naar Ouders en Onderwijs. We horen te vaak dat ouders niet serieus worden genomen.” Liesbeth Stout-Kreuk, ambulant begeleider bij PPO Rotterdam tenslotte: “Ik merk dat ouderbetrokkenheid niet vanzelfsprekend is. Wat ik vandaag meeneem? Als professional heb ik geleerd dat ook ik mijn valkuilen heb. Heb ik wel zo goed geluisterd? Ik zie hier veel inspirerende jongeren waardoor ik met vertrouwen de toekomst tegemoet zie.”