Onderzoeker en voormalig docent Monique de Bruijn-Smolders houdt zich binnen Kenniscentrum Talentontwikkeling al jaren bezig met hoe we studiesucces en studentwelzijn kunnen vergroten. Samen met de onderwijsvernieuwers binnen de hogeschool en verschillende lectoren van Kenniscentrum Talentontwikkeling gaat zij samen met directeur Frans Spierings de vernieuwingen samenbrengen om ze daarna te delen met een breder publiek. De onderzoekslijn richt zich niet zoals bij het merendeel van de onderzoeken op een maatschappelijk thema, maar op het onderwijs van de hogeschool zelf. Vernieuwing zit niet per se in ‘nieuwe’ methoden of technieken, maar ook in hoe we de bestaande gebruiken.
Evidence informed werken
Monique: “Afgelopen zomer hebben we studenten bevraagd op hoe zij het online onderwijs in de maanden maart tot juli ervaren hebben. Daaruit hebben we inzichten gekregen waar we direct mee aan de slag kunnen. Studenten zeiden bijvoorbeeld: “Als ik een nieuwe onderwijsperiode inga, wil ik dat graag uitgelegd hebben door een docent, en niet door het lezen van een powerpoint.” “We missen informatie om opdrachten goed te kunnen maken. En soms duurt het wel een week voordat een mail beantwoord wordt, al die tijd kan ik dan niet verder.”
Dit onderzoek laat zien dat studenten door de andere vorm van onderwijs andere behoeften hebben gekregen. Inzicht in wat werkt en wat niet, in dit geval gaat het om duidelijke en eenvoudige oplossingen, kan ons helpen tot beter onderwijs te komen en studenten meer kans te bieden op studiesucces. We gaan binnen de organisatie op zoek naar dit soort good practices waarmee we zogezegd evidence informed manieren van werken kunnen doorgeven.”
Resultaten delen en thema’s op de agenda houden
Nog een aantal mooie voorbeelden van bewezen werkzame onderwijsvernieuwingen van de afgelopen jaren passeert de revue. Margo Pluijter was programmaleider van het hogeschoolbrede programma Binding, dat onlangs is opgegaan in het bredere ‘Grip op Onderwijskwaliteit en Studiesucces’. Ze is ook actief met de WERKplaats Inclusieve Pedagogiek. In beide verbanden zijn mooie resultaten geboekt, maar het kost tijd en moeite om die breder bekend te maken in de organisatie.
Margo: “Met de projecten in de WERKplaats heb ik gemerkt dat men ermee worstelt om de resultaten tastbaar te maken. Voor collega’s en zeker voor de organisatie. Daarvoor heb je mensen nodig die het onderwerp op de agenda houden en er anderen voor weten te interesseren. Zo blijkt bijvoorbeeld actieonderzoek, een kleinschalig onderzoek naar interventies in de praktijk, waarbij de deelnemers onderling reflecteren op wat ze leren, goed te werken. Door het onderling reflecteren wordt het resultaat verankerd en daardoor overdraagbaar.”
Docent Ingrid Laban-Sinke laat zien hoe onderwijs en onderzoek elkaar kunnen versterken. Bij haar opleiding, Ergotherapie, profiteren ze van eerder uitgevoerd onderzoek naar Studievaardigheden voor Studiesucces bij het herontwerp van het curriculum en het opnieuw inrichten van het toetshuis. Zelf is ze in opleiding voor beeldcoach: beeldcoaches geven feedback op opnames van lessen. Hun concrete feedback beklijft goed bij de docent en dit draagt daardoor bij aan de didactische professionalisering. Het inzetten van beeldcoaching in het onderwijs komt mede voort uit onderzoek dat bij KCTO gedaan wordt naar deze methode.
Onderwijs op scherp
Collegevoorzitter Ron Bormans toont zijn waardering voor de nieuwe onderzoekslijn: “Dit samenbrengen van partijen lijkt een kleine stap, maar in mijn ogen is het een grote stap. Hiermee richten we de denkkracht binnen onze organisatie niet alleen op het eigen onderwijs maar op de hogeschool zelf. We leren studenten te reflecteren op wat ze doen, zodat ze het daarna beter gaan doen. Waarom zou dat niet voor onszelf gelden? Door de huidige omstandigheden is ons onderwijs op scherp gezet. Het is één groot experiment naar wat wel werkt en wat niet. Daarnaast realiseren we ons niet altijd dat we ook altijd van elkaar leren, niet van adviseurs en managers, maar van hoe je collega iets aanpakt waarvan je ziet dat het werkt.”
Positief tegenover onderwijsvernieuwing
Tot slot volgt een wrap-up door lector Digitale Didactiek Fleur Prinsen (ook verbonden aan de WERKplaats Onderwijsleertechnologie). Vooraf aan de bijeenkomst peilde zij met een zogenaamde Mentimeter de houding bij de deelnemende tegenover onderwijsvernieuwing. Die blijkt overwegend positief, maar docenten geven ook aan door te weinig tijd en ondersteuning te moeten afhaken.
Prinsen constateert dat we als hogeschool al heel veel elementen in huis hebben om de professionele leergemeenschappen zoals we die willen hebben verder uit te bouwen. Er zijn toolboxen, lectoraten, WERKplaatsen en platforms waar gezamenlijk leren en professionaliseren vorm krijgt. “Het lerende netwerk is al gaande.”, besluit ze.
Tijdens het symposium is in workshoprondes input opgehaald over hoe we vernieuwend onderwijs verder kunnen brengen. De resultaten worden door het onderzoeksteam verwerkt met ‘Group Concept Mapping’, een methode waarmee je ideeën van zelfs duizenden respondenten tot thema’s en prioriteiten kunt herleiden. Fleur Prinsen: “De ideeën die we vanmiddag hebben opgehaald gaan we groeperen naar thema en naar hoe belangrijk ze zijn en hoe haalbaar ze zijn. Vervolgens kunnen we zien welke als snelle oplossingen te realiseren zijn maar ook de moeilijk realiseerbare, maar belangrijke ideeën gaan we proberen op te pakken. Medewerkers van Hogeschool Rotterdam kunnen nog ideeën bijdragen.”
De nieuwe onderzoekslijn Onderzoek in Verbinding wil fungeren als partner en vindplaats voor kennis en methodologie. We bieden wetenschappelijke en veranderkundige inzichten op het gebied van onderwijs. En doen onderzoek binnen de hogeschool zelf.
Aan de onderzoekslijn zijn op dit moment verbonden coördinator Monique de Bruijn-Smolders, Frans Spierings (Directeur Kenniscentrum Talentontwikkeling) en de lectoren Ellen Klatter (Lector Versterking Beroepsonderwijs en lector Studiesucces), Michiel de Ronde (lector Begeleidingskunde) en Fleur Prinsen (lector Digitale Didactiek).