De 21-jarige Damla werkt naast haar voltijd opleiding 18 uur per week als leraarondersteuner in groep 1-2 bij IKC Het Nokkenwiel in Alblasserdam, de school waar ze als kind zelf op zat. Michelle is 25 jaar, volgt de deeltijd-opleiding en werkt 32 uur per week als onderwijsassistent in het nieuwkomersonderwijs in Waddinxveen.
‘’Ik werkte zo lang aan een glimlach op haar gezicht’’
‘’Toen ik startte met m’n stage begon er een Oekraïens meisje bij ons in groep 1’’, vertelt Damla. ‘’Ze kwam hier met haar ouders en zusje en sprak geen woord Nederlands. Ze kwam heel verdrietig over en trok zich ook terug. Iets dat ze volgens haar ouders altijd al deed. Daar nam ik als leraarondersteuner geen genoegen mee. Het is namelijk mijn taak om een veilig pedagogisch klimaat aan te bieden en ze te stimuleren in hun ontwikkeling. Als zij zich niet veilig voelt, vindt ze geen aansluiting bij de anderen en neemt ze niet goed deel aan de activiteiten. Iets dat uiteindelijk een negatieve invloed op haar ontwikkeling heeft.’’
Damla ging hier op eigen initiatief zelf mee aan de slag. Dat deed ze met name door non-verbale communicatie zoals lachen, knipogen en handgebaren. Maar ook door vaak apart met haar te zitten en één op één activiteiten met haar doen. ‘’Het duurde echt maanden tot er een verandering in haar houding ontstond. Ze kwam blij over, wilde met me spelen en gebruikte zelf non-verbale communicatie naar mij toe. Ik werkte er zo lang aan om een glimlach op haar gezicht te krijgen en dat lukte. Daar ben ik echt heel erg trots op."
‘’Bedenk je eens dat je leraar stoïcijns Chinees tegen je praat’’
Iedereen die naar Nederland komt heeft recht op één jaar taalonderwijs. Het nieuwkomersonderwijs waar Michelle werkt is vergelijkbaar met het reguliere basisonderwijs, maar beperkt zich tot het uitbreiden van de woordenschat, lezen, schrijven, rekenen, spreken en luisteren. Daarna stroom je door naar passend onderwijs.
‘’Bedenk je eens dat je uit Nederland vlucht en terechtkomt in China’’, zegt Michelle. ‘’Een land met een andere taal, een ander schrift en waar de leraar stoïcijns Chinees tegen je praat. Dat is ontzettend heftig en al helemaal voor een kind. Daarom proberen we zoveel mogelijk met gebaren, plaatjes en voorbeelden te communiceren. Soms gebruiken we zelfs een vertaalapp of wat Oekraïens dat we onszelf aanleren. Gelukkig pakken kinderen het snel op. Toevallig begon er vijf weken geleden een nieuw jongetje die de eerste week helemaal niets begreep. Maar na een week kende hij de woorden 'juf', 'bal' en 'klaar' al. Inmiddels telt hij in het Nederlands en maakt zelfs al een beetje Nederlandse zinnetjes.’’
‘’Door te observeren weet ik meteen of er iets aan de hand is’’
Tijdens de opleiding Pedagogisch Educatief Professional leer je te communiceren met verschillende doelgroepen zoals kinderen, ouders en leerkrachten. Maar het waren vooral de zes interactievaardigheden die Damla hielpen een pedagogische relatie op te bouwen met het meisje. Michelle had juist veel aan het vak ‘Reflectieve Professional’ waarbij je continu bezig bent met jezelf op de werkvloer. ‘’Als ik een reactie van een kind krijg die ik niet verwacht, ga ik meteen na of het aan mij ligt of m’n houding.” Coaching blijkt ook heel belangrijk als je met kinderen werkt. “Als ik zie dat het even niet goed gaat met een kind, ga ik meteen het gesprek aan. Dat merk je door te observeren. Als een meisje bijvoorbeeld bomen met roze bloemetjes tekent, weet ik dat ze lekker in haar vel zit. Maar als een leerling met grote halen een blad fel rood verft weet ik meteen dat er iets aan de hand is."
‘’Oh ja, dat gebeurde er vandaag ook nog’’
Mentaal vindt Michelle het heftig. ‘’Soms zit ik ’s avonds op de bank en denk ik: oh ja, dat gebeurde er vandaag óók nog. Maar als je de kinderen van verschillende landen en achtergronden ineens met elkaar ziet spelen en in het Nederlands met elkaar hoort communiceren, voelt dat zo fijn en maakt dat alles goed.’’
‘’Het is alle energie en tijd die ik erin steek waard’’, zegt Damla. ‘’Dat maandenlange bouwen maakte haar open naar mij en ook de andere kinderen. Ze heeft nu zelfs een groepje vaste vriendinnetjes die haar helpen.’’
Meer informatie:
Bezoek de opleidingspagina voor informatie over de opleiding Pedagogisch Educatief Professional.