Dat was dan ook het centrale thema tijdens de jaaropening, die mede werd verricht door vicepremier Hugo de Jonge. In 1995 zat hij, om de hoek bij locatie Kralingse Zoom, op de pabo. “Toen werd ik niet alleen verliefd op Rotterdam, maar ook op het onderwijs”, zei De Jonge in een propvol auditorium. “Verliefd op het verschil dat je als leraar kunt maken in het leven van een kind. Omdat school de kraamkamer is van talent. Omdat school een plek is van elke dag een nieuwe kans.”
Betere oplossingen
Dat moment van verliefdheid is de vicepremier altijd bijgebleven. Maar in de loop der tijd zag hij uiteraard ook het ene na het andere vraagstuk boven komen borrelen. “Zo staat de zorg te springen om jullie, de studenten die hier vandaag zijn begonnen. En wat te denken van andere sectoren zoals techniek, defensie, onderwijs, infrastructuur? En van het klimaatprobleem? Wij zijn de laatste generatie die daarin nog echt het verschil kan maken voor de volgende generatie. En daar hebben we het talent van de studenten hard bij nodig. We zullen naar oplossingen moeten zoeken. Betere oplossingen. En niet in Sillicon Valley, maar hier op Hogeschool Rotterdam.”
De vicepremier benadrukte meerdere malen dat de arbeidsmarkt met smart zit te wachten op de studenten. Maar hij zette er ook vraagtekens bij. “Bereiden we studenten nog wel goed genoeg voor op de arbeidsmarkt? De toekomst vraagt niet alleen om kennis en gericht vakmanschap. Complexe vraagstukken vragen ook om mensen die willen samenwerken. Studenten van verschillende opleidingen, met verschillende achtergronden. En de problemen van morgen vragen om leiderschap.”
De Jonge wendde zich tot de docenten en studenten. “Júllie leiderschap. Docenten, jullie hebben elke dag de prachtige taak om studenten te vormen. Studenten, werk hard om vanaf morgen weer het beste uit jezelf te halen. Want jullie zijn de mensen op wie wij rekenen. Ontstijg jullie hokje en werk samen, over grenzen heen. Alleen zo kunnen jullie van jullie dromen wereldprestaties maken.”
Urgentie
Maurice Limmen, voorzitter van Vereniging Hogescholen, benadrukte hoe belangrijk het is dat De Jonge de urgentie van het probleem op de eerste dag van het collegejaar nog eens aankaart. “Ik kan verzekeren dat die urgentie bij het hbo wordt herkend, erkend en heel nadrukkelijk gevoeld. Wij zijn ons zeer bewust van de verantwoordelijkheid die hogescholen hebben om die aansluiting van ons onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren.”
Om die woorden kracht bij te zetten vertelde Limmen wat de hogescholen op korte termijn gaan doen, waarom ze daar anderen bij nodig hebben en wat er op de lange termijn moet gebeuren. Zo zijn er veel meer opleidingen voor zij-instromers bij gekomen die ervoor zorgen dat mensen uit andere beroepsgroepen snel voor de klas komen te staan. “Dat zijn er nu zo’n 1000, daar ben ik trots op.”
Maar hogescholen kunnen het niet alleen, zei Limmen. “We moeten écht samenwerken met het voortgezet onderwijs, het mbo en de universiteiten. We moeten bijvoorbeeld kijken naar het vroege moment waarop leerlingen op de middelbare school hun profielkeuze moeten maken. Dat kan beter worden ingericht.”
En de lange termijn? Limmen haalde er een opvallende statistiek bij: “Maar liefst 50 procent van de beroepen bestaat over 10 jaar niet meer of is ingrijpend veranderd. Wij moeten bijscholen en omscholen zodat die groep weer verder kan. Door onderwijs aan te bieden dat aansluit op hun behoeften en dat betaalbaar is.”
Technologie
Zakia Guernina zoomde, als lid van het college van bestuur, uiteraard in op de situatie bij Hogeschool Rotterdam. Dat het anders moet, staat voor haar als een paal boven water. “Niet in de laatste plaats omdat de veranderingen steeds sneller plaatsvinden. Technologische ontwikkelingen spelen een ongelooflijk belangrijke rol, in alle haarvaten van de samenleving. Het is voor ons en werkgevers dé opgave om aansluiting te vinden.”
Ook in het economisch domein, waar ten opzichte van beschikbare banen een overschot aan studenten is. Vandaar dat ze de afgelopen tijd een economische verkenning heeft opgezet met alle beroepsopleiders in Rotterdam. “Samen met Zadkine, Albeda en Inholland zijn we een onderzoek gestart naar de omvang en kwaliteit van onze economische opleidingen. Dit doen we samen met het bedrijfsleven, zodat we de komende maanden een aanpak kunnen ontwikkelen. Want bij dit soort vraagstukken moeten we over onze eigen grenzen en instellingen heen moeten durven kijken. Ook zetten we vol in op het ondernemerschap van onze studenten. Niet alleen bij die van de Hogeschool Rotterdam Business School, die we geopend hebben, maar ook van studenten uit sectoren als zorg en gebouwde omgeving. Ze kijken over grenzen heen om samen te werken en dingen voor elkaar te krijgen.”
De dag van morgen kwam vaak ter sprake tijdens de jaaropening. “Maar de toekomst is ook al onder ons”, zei bestuursvoorzitter Ron Bormans, na de uitreiking van de Overtref Jezelf Beurs aan student Nancy van Bergenhenegouwen, die een app heeft ontworpen waarmee jongeren hun mentale problemen bespreekbaar kunnen maken. Ook de winnaar van de Bachelor Award 2019 staat al met beide benen in de toekomst. Timothy Singowikromo ontwikkelde een 3D-scanner, waarmee te vroeg geboren baby’s zonder lichaamscontact kunnen worden opgemeten. Ron Bormans: “Als je de toekomst niet kent, dan maak je haar toch gewoon?”
