‘’Zonder taalvaardigheid doe je simpelweg niet mee in de maatschappij’’, zei collegevoorzitter Ron Bormans van Hogeschool Rotterdam tijdens het symposium. Wat betekent dat en hoe maken we de vertaling naar de onderwijspraktijk? Tijdens de bijeenkomst bespraken de aanwezigen een richtlijn om vak- en taaldocenten, curriculummakers en andere onderwijsprofessionals te stimuleren hun onderwijs op een ‘taalbewuste’ wijze in te richten.
“Er gebeurt veel moois op het gebied van taal binnen het onderwijs”, zegt Jacqueline van Kruiningen, lector Taalbewust Hoger Onderwijs aan Hogeschool Rotterdam. Om daar direct aan toe te voegen dat er ruimte is voor verbeteringen. Dat zit ‘m voornamelijk in de bewustwording hoe belangrijk taalvaardigheid is tijdens de studie, maar ook daarna in het werkveld.
Extra aandacht
Jacqueline: “De taal die in het hoger onderwijs wordt gebruikt, is anders dan de taal die studenten thuis gebruiken of gewend waren in het voortgezet onderwijs. Het is vaak vaktaal die complexer en vaak ook abstracter is, die ze moeten kunnen begrijpen, verwerken en gebruiken. Docenten moeten zich bijvoorbeeld de vraag stellen of hun studenten de taal begrijpen die in de klas wordt gebruikt. Daar hoef je geen taaldocent voor te zijn, het is een kwestie van extra aandacht besteden; van taalbewust handelen. Wel spelen taaldocenten een belangrijke rol bij het – samen met docententeams – vormgeven van taalleerlijnen, liefst met een taal-en-vakgeïntegreerde aanpak. Als studenten het taalgebruik van de opleiding niet beheersen, stuiten ze na hun studie in het werkveld op een drempel om volwaardig te functioneren.”
Om de taalcompetentie in het hoger onderwijs naar een hoger niveau te tillen, sloot Jacqueline zich aan bij de werkgroep van de Taalunie, die afgelopen zomer ’Taalcompetent in het hoger onderwijs - Kader voor een taalcompetentieversterkend aanbod aan hogescholen en universiteiten’ publiceerde. Dit vormde het uitgangspunt voor het symposium dat door het Netwerk Taalexpertise van Hogeschool Rotterdam en het lectoraat Taalbewust Hoger Onderwijs werd georganiseerd.
Voorbeelden uit het lopende onderwijs tonen aan dat een taal-en-vakgeïntegreerde aanpak gericht op de ontwikkeling van de student hele goede resultaten geeft. Karla Derks (Hogeschool Windesheim): “We richten ons onderwijs op de student en diens ontwikkeling in plaats van op de eindcriteria. Door met portfolio’s te werken, ligt de nadruk op academische vaardigheden. Je laat studenten zien dat begrippen verschillende betekenissen hebben in verschillende contexten.”
Corine Ballering, werkzaam bij Instituut voor Lerarenopleidingen heeft een andere benadering: “Soms hoef je maar kleine dingen te veranderen in je didactiek. Zoals het bespreken van vaktermen. Daarmee laat je zien aan studenten dat je deze kennis niet voor lief neemt.” Melanie de Koning-Riekwel werkt met Comproved, een online tool waarmee studenten meerdere keren de beste tekst kiezen van medestudenten. ‘’Deze oefening in feedbackgeletterdheid vergroot het taalbewustzijn van de studenten.’’
Kader
Meer weten over taal-en-vakgeïntegreerd onderwijs? Op 23 februari vindt de openbare les plaats van Jacqueline van Kruiningen. In deze openbare les stelt zij de vraag wat de talige uitdagingen zijn voor studenten in het hoger beroepsonderwijs, en wat docenten en docententeams nodig hebben om hun studenten te kunnen ondersteunen bij hun ontwikkeling tot taalcompetente hbo-professional. Deze openbare les is te volgen via een livestream. Meld je aan via deze link: https://www.aanmelder.nl/samenwerkenaanonderwijskwaliteit/aanmelden