Storytelling

Storyteller, docent en onderzoeker Saskia Klinkenberg onderzocht in drie experimenten hoe en waar verhalen gebruikt kunnen worden om de kwaliteit en de diversiteit van het curriculum te bevorderen. Zij heeft een methodiek ontworpen en ingezet in het onderwijs. Vervolgens heeft ze bij verschillende opleidingen binnen en buiten de hogeschool workshops over de implementatie van storytelling in het curriculum gegeven. Saskia: “Zou het niet fantastisch zijn als het werken met verhalen een plek krijgt in curricula van de Hogeschool? Als we op zoek gaan naar en oor hebben voor de verhalen? Het verhaal van de cliënt of klant en het verhaal van de student als toekomstig professional? Is het verhaal niet het beste startpunt voor contact, samenwerking, begrip, zorg en producten die aansluiten? Verhalen geven inzicht, verbinden, geven aanzet tot oplossingen en maken je uiteindelijk rijker in de uitoefening van je beroep en als mens.”

In al die jaren werken met verhalen heeft Saskia ervaren dat werken met verhalen

• inzicht geeft in persoonlijke ontwikkeling
• inzicht geeft in professionele ontwikkeling
• een waardevolle reflectievorm is
• een rijke leeromgeving biedt
• verbinding creëert
• persoonsgerichte zorg bevordert

Luister hier naar het verhaal van Saskia, of bekijk hier haar vertelpresentatie, over haar onderzoekende reis naar storytelling. “Wat ben ik verrast, verrast door de verhalen van studenten, verrast door de opbrengst en inzichten die door het werken met verhalen worden vergaard. Verhalen hebben impact.”

In haar reis maakte Saskia met andere betrokkenen vele verhalen en producten die bruikbaar zijn om verhalen te gebruiken in ons onderwijs:

• Samen met studenten heeft Saskia in 2019 een verhalenboek gemaakt waarin de opbrengst, verhalen van studenten en de moeders die zij mochten begeleiden zijn opgeschreven: ‘De vrouw die het lange pad heeft gewandeld. Verhalen van en over studenten uit de minor Kansrijke Zorg’. Het verhalenboek is aan te vragen bij Saskia.
• Podcast: ‘Wat ik je wil vertellen…, verhalen over liefde, leven, verlies en winst. De verhalen zijn gemaakt door studenten van de Minor kansrijke Zorg van Hogeschool Rotterdam. In de podcast van 4 afleveringen hoor je verhalen moeders die zij hebben leren kennen tijdens de stageperiode bij Moeders van Rotterdam en het Babyhuis en je hoort verhalen van studenten zelf, over de ontwikkeling tot de professional die ze willen zijn.
• De podcast 'Vervreemd' van Hajar is tot stand gekomen in de Urban Health week. Dit was een van de eindproducten.
• In 2021 is een aantal verhalen op muziek gezet door rapper Manke. Beluister ze hier.  
• Het Reislogboek. Een heldenreis in 8 etappes. Een uitgewerkte methodiek om met toegepaste storytelling te werken. Het reislogboek is aan te vragen bij Saskia.
• Er zijn diverse workshops ontwikkeld over het werken met verhalen in het onderwijs.
• Een waarderingssysteem voor verhalen dat recht doet aan de authenticiteit en diversiteit van de verhalen van de studenten. Saskia: “Ik wilde een manier van waarderen vinden die recht doet aan het verhaal en aan de student. Een passende waardering te ontwerpen die aansluit bij en recht doet aan de authenticiteit en diversiteit van de verhalen van de studenten.” Uit feedback collega: "In mijn ogen zou het veel vaker voor moeten komen dat de toetsing, in dit geval de waardering, ervoor zorgt dat de student ZIN krijgt in leren, en WAARDE toe kan kennen aan de toetsing. Door het waarderingssysteem dat je ontwikkeld hebt, geef je studenten zin in het leren en kunnen zij zich ontwikkelen in de weg naar de beoordeling toe. Het leest als een utopie, maar jij hebt dit mogelijk gemaakt. Bij jou mogen leerlingen leren.”
  Het waarderingssysteem is aan te vragen bij Saskia.

Als onderzoeker in het lectoraat Persoonsgerichte (palliatieve) zorg blijft Saskia onderzoek doen naar storytelling: Wat is de kracht van het werken met het eigen verhaal, wat leert/brengt het eigen verhaal de student?

Saskia: “Ik heb ‘de taal’ gevonden die mij past. Het heeft mij als docent/coach sterker, ontvankelijker, opener en nieuwsgieriger gemaakt. Ik kan nu onderbouwen wat ik doe met storytelling en waarom. Ik merk dat de werkwijze zorgt voor verbinding in de groep en met de groep. Ik ga op zoek en heb oor voor het verhaal zij hebben en zo ontstaat vertrouwen en contact. Door het delen van de verhalen leren we elkaar zien, horen en kennen. Zo wordt de onderwijsomgeving een verbindende omgeving en leren we van en met elkaar.”

Ervaringen van studenten:

“Tijdens het proces van het schrijven van de verhalen ben ik gegroeid. Niet alleen als professional, maar ook als persoon. Ik heb geleerd dat iedereen een eigen verhaal heeft. De cliënt die we begeleiden, maar ook wij, de professionals. Deze verhalen gaan soms dieper en verder dan we denken en ons überhaupt kunnen voorstellen. Cliënten of studenten ogen vaak genoeg vrolijk, maar toch zit er een heel verhaal achter.”

“Ik leer door het vangen en optekenen van mijn verhaal anderen en mijn achtergrond beter begrijpen. Ik leer verbanden te leggen tussen wie ik ben, mijn inbreng en het verhaal van de patiënt, cliënt of klant.”

“Het verhaal brengt zelfkennis en dat is de basis voor veel, zowel professioneel als persoonlijk. Persoonlijke ontwikkeling heeft heel veel invloed op professionele ontwikkeling en dat hangt echt samen.”

“Ik denk dat er geen betere vorm van reflectie op jezelf is dan je verhaal.”

Contactpersoon: Saskia Klinkenberg