Menu
    English

    Boeken als gespreksstarter over mentaal welzijn

    Literatuurwetenschapper Esther op de Beek (Universiteit Leiden) vertelde in haar lezing over de rol van verhalen in het nadenken over welzijn en geluk. Verhalen die in de samenleving circuleren kunnen we zien als scripts voor een succesvol of waardevol leven. Dat doen we in verhalen die we van onszelf en anderen maken, maar ook in literaire verhalen, tv-series of games.

    Geluksplicht

    Ook de manier waarop we over geluk denken, is op deze scripts gebaseerd. Het dominante narratief is dat je het beste uit je leven moet halen. Mede daardoor bestaat er zoiets als geluksplicht, denkt Esther op de Beek. Ze ziet een relatie tussen de steeds verder aanzwellende hoeveelheid zelfhulpboeken over geluk en de alarmerende berichten over mentale kwetsbaarheid onder jongeren.

    Ooit was het verhaalframe een tragedie: het geluk lag niet in jouw handen en iedereen zat in hetzelfde (ongelukkige) schuitje. Sinds de Verlichting zijn mensen individueel verantwoordelijk voor hun eigen geluk. Dat heeft de vorm van een beproeving gekregen, waarbij het individu strijdt met de gemeenschap. Je moet telkens een nieuwe test doorstaan, waarna het geluk je kan toevallen. Of niet.

    Geluk van de sprinkhaan

    Ook schrijvers houden zich steeds vaker bezig met de westerse obsessie met geluk, liet Op de Beek zien. Studenten lezen deze boeken heel gretig, valt haar op. Het leidt tot veel persoonlijke gesprekken over hun eigen mentale welzijn. Een favoriet boek onder studenten is Het geluk van de sprinkhaan van Toon Tellegen. Ook De gelukvinder van Edward van de Vendel & Anoush Elman levert veel aanknopingspunten op.

    Op de Beek adviseert in het onderwijs daarom meer boeken over geluk te lezen. “Aan de hand van deze verhalen wordt iets opengebroken dat er mag zijn.”