Vooronderzoek liet zien dat zorgprofessionals de grote thema’s – met name rond het levenseinde – wel weten te benoemen, maar dagelijkse zingeving wordt niet makkelijk herkend. Het promotieonderzoek van Susan Hupkens heeft kennis opgeleverd over: zingeving door thuiswonende ouderen; zorg die aansluit bij zingeving van ouderen; en educatie aan zorgprofessionals op dit gebied.
‘’Zingeving? Maak het zo draaglijk, plezierig en goed als mogelijk!’’
Vrijwel alle geïnterviewde ouderen ervoeren zin in het leven en hadden veel verschillende zingevingsbronnen. Hoewel hun omstandigheden steeds moeilijker worden, doen ouderen heel veel om zin in het leven te behouden, al kost dit voor sommigen veel kracht.
De geïnterviewde ouderen verwachtten niet dat zorgmedewerkers aandacht hadden voor hun zingeving. Toch wisten zij allemaal situaties te noemen waarbij zorgmedewerkers aansloten bij hun zingevingen en dit was voor hen van grote waarde. Deze afgestemde zorg zorgt namelijk voor een fijn moment, een gevoel van veiligheid en het gevoel gewaardeerd te worden als gelijkwaardig medemens. Bovendien vergroot het de mogelijkheid voor ouderen om zelf vorm te geven aan een goede dag.
‘’Ik verzamel meer van die kwaliteitsmomentjes met de mensen en dat is belangrijk voor beiden: de ouderen krijgen de zorg die zij verdienen en ik heb voldoening omdat ik betekenis kan geven aan mijn werk''
De educatie door geestelijk verzorgers aan zorgprofessionals bestond uit zes verschillende onderdelen, waaronder teamsessies en coaching on the job. Uit evaluatie met de zorgprofessionals bleek dat deze bijdroeg aan betere persoonsgerichte zorg, aan plezier in het werk van de zorgmedewerkers en ook aan hun persoonlijke groei.
Gedurende het promotieonderzoek is er een methode ontwikkeld voor de coaching van zorgmedewerkers op dit gebied en is het onderliggende leer-onderwijsproces in beeld gebracht. De materialen zijn in thema’s verwerkt in een:
Tijdens de coronapandemie is er een handreiking geschreven voor zorgmedewerkers:
Betekenisvol Leven in de Buurt (BLIB) is een methode die na het project is voortgezet en uitgebreid in de zorgorganisatie en daarbuiten. De methode past goed in het beleid van de gemeente Rotterdam waarin een belangrijke pijler is: ertoe doen.
Promotie
Susan Hupkens promoveert op donderdag 29 april aan de Universiteit voor Humanistiek op dit onderwerp. Haar proefschrift heet: ‘At home with meaning. Older persons’ meaning in life, good home nursing and nurse education’.