Het belang van participatie lijkt steeds meer door te dringen in de onderzoekswereld, op de werkvloer en bij beleidsmakers. Maar hoe je nu écht gelijkwaardig samenwerkt met de doelgroep blijft in de meeste projecten een grote uitdaging. Doel van het project Koplopers is om participatie van jongeren met een psychische kwetsbaarheid te bevorderen binnen het onderwijs (mbo, hbo), welzijn en bij het vinden van werk. Het project Koplopers kan voor menig onderzoeker, professional en beleidmaker als inspiratie dienen voor hoe je samen met ervaringsdeskundige jongeren vorm geeft aan onderzoek en verandering. En wat de meerwaarde is van deze samenwerking. Om deze reden kent ZonMw een Parel toe aan dit project.
Ervaringsdeskundigheid leidend
Een team van psychisch kwetsbare jongeren afkomstig van het hbo en mbo vormde het kloppende hart van Koplopers – van het begin tot het eind. Hun ervaringsdeskundige kennis bepaalde de koers en werd gedurende het traject verrijkt met wetenschappelijke- en praktijkkennis. Ze gingen in gesprek met docenten, bestuurders, zorgprofessionals en leeftijdsgenoten in meer dan honderd ontmoetingen. Daarbij stelden ze zich open en kwetsbaar op en inspireerden zij hun gesprekspartners om na te denken over (hun eigen) psychische gezondheid en inclusie. Het loslaten van de traditionele machtsverhouding tussen de onderzoeker en jongeren vraagt veel creativiteit, flexibiliteit, doorzettingsvermogen en lef.
Essentiële kennisbron
In de (sociale) wetenschap is ervaringskennis lange tijd niet erkend en benut als kennisbron. Onderzoeken naar en voor mensen in kwetsbare omstandigheden worden nog regelmatig uitgevoerd vanuit de stoel van de wetenschapper. Het participatief actieonderzoek van Koplopers laat zien dat gedegen onderzoek en persoonlijke ervaringen niet haaks op elkaar staan, maar juist goed samen kunnen gaan. De kennis en participatie van ervaringsdeskundige jongeren is onmisbaar in onderzoek naar psychische kwetsbaarheid en voorwaarde voor maatschappelijke verandering. In Koplopers: Lessons learned lees je hoe je gelijkwaardig kunt samenwerken met de doelgroep in wetenschappelijk onderzoek en actie.
Maatschappelijke impact
De maatschappelijke impact van Koplopers is groot, het project gaf jongeren een stem die voorbij gaat aan het huidige stigma rondom psychische problematiek. Hun persoonlijke verhalen inspireerden docenten, zorgverleners, bestuurders, beleidsmakers en andere jongeren om een inclusievere manier van werken na te streven binnen hun eigen omgeving. De boodschap dat iedereen psychisch kwetsbaar is, raakt en zet mensen in beweging. Psychische kwetsbaarheid kan ook kracht zijn die mensen verbindt. In het Magazine Kwetsbaarheid is kracht vind je de persoonlijke verhalen van Koplopers verbeeld.