Pandenverhuur met moraal

Voor criminelen is het belangrijk om een geschikte locatie te hebben voor hun activiteiten, zoals het produceren van drugs en het witwassen van crimineel verkregen vermogen. Om deze activiteiten goed af te schermen maken zij veelal gebruik van gehuurde woonhuizen en bedrijfspanden. Voor de pandeigenaren kan dit tot fikse schade leiden zoals gedwongen sluitingen en niet-verhaalbare schade aan het pand. Om een betrouwbare huurder te vinden en bijkomende zaken goed te regelen, wordt daarom veelal gebruik gemaakt van de diensten van verhuurmakelaars en -bemiddelaars.

 Overheidsinstanties willen graag meer samenwerken met deze makelaars en bemiddelaars om vastgoedcriminaliteit in de regio Rotterdam aan te pakken. Er is bij overheidspartijen alleen beperkt zicht op de (morele) uitdagingen waar verhuurmakelaars en -bemiddelaars mee te maken krijgen bij de verhuur van vastgoed, en hoe zij hen daarbij kunnen ondersteunen. De lokale overheidspartijen in de regio Rotterdam-Rijnmond hebben daarom de Hogeschool Rotterdam gevraagd deze uitdagingen middels een onderzoek in kaart te brengen.

Om ondermijning in de verhuurmarkt voor panden beter te begrijpen zijn makelaars en bemiddelaars gevraagd om een Q-onderzoek in te vullen. Voorts zijn stakeholders geïnterviewd. Met deze insteek menen we een beeld te kunnen schetsen van de morele motivatie van de goedwillende bemiddelaar voor panden en huizen.

Samenwerking met de opleidingen vastgoed en makelaardij aan de Hogeschool Rotterdam en veiligheid en bestuur van de Vrije Universiteit. 

De onderzoekers spraken uitvoerig met 34 makelaars en constateren dat er 3 typen beroepsmoraal bestaan.  

1. Eén groep vindt dat het werk heel goed gaat, maar die groep lijkt zich te weinig bewust van de gevaren van drugscriminaliteit. 
2. Een tweede groep is zich daarvan meer bewust en zoekt hulp bij politie en gemeente. 
3. Een derde groep is vooral ondernemer en vindt dat het vraagstuk van crimineel pandmisbruik op de agenda van de politie thuishoort. Daar hebben ze trouwens wel ongelijk, zeggen de onderzoekers, want verhuurmakelaars hebben een onderzoeks- en zorgplicht. 

Om de gehele beroepsgroep te verder professionaliseren, zijn stappen nodig. Het advies:

1. Makelaars zijn poortwachters die up-to-date moeten zijn over wat wel en niet kan in de sector. Verplichte opleidingstrajecten helpen daarbij. Dat vereist dat het (weer) een beschermd beroep moet worden.  
2. Politie en gemeenten kunnen meer doen aan bewustwording van criminaliteit in panden. Ook hogescholen moeten meer inzetten op bewustzijn rond veiligheid en vastgoed.  
3. Organisaties als het Centrum voor criminaliteitspreventie en veiligheid (CCV) bieden informatie en tools om makelaars te helpen. Meer overzicht in bestaande bronnen is echt nodig. Makelaars tasten vaak in duister.

In dit onderzoek werkt Hogeschool Rotterdam samen met bemiddelaars, de politie en MOTUS.