In de literatuur worden de volgende zeven belangrijke organisatorische deugden genoemd:
- Duidelijkheid van normen en waarden
- Voorbeeldgedrag van managers
- Ondersteuning en betrokkenheid bij ethische verwachtingen
- Uitvoerbaarheid van doelen, verantwoordelijkheden en taken
- Transparantie van gedrag
- Bespreekbaarheid van ethische dilemma’s
- Handhaving bij onethisch gedrag
Toolkit
Dimensie Ethisch handelen & integriteitKenmerken
Beslisboom
Oplossingsrichtingen theorie
Hard Controls
- Je stelt een gedragscode op
- Je zorgt voor duidelijke taak- en werkinstructies
- Je stelt voldoende tijd, budgetten, apparatuur, informatie en bevoegdheden beschikbaar aan management en medewerkers om hun verantwoordelijkheden te vervullen
- Je draagt zorg voor een veilige speak-up procedure of klokkenluidersregeling
- Je stelt een vertrouwenspersoon aan
Soft Controls
- Je geeft zelf het goede voorbeeld. Goed voorbeeld doet goed volgen
- Je geeft aandacht aan normen en waarden, eerlijkheid, betrouwbaarheid en rechtvaardigheid om een deugdelijke cultuur te behouden en te verstevigen
- Je bespreekt ethische kwesties regelmatig met medewerkers, zowel ethische dilemma's als vermeend onethisch gedrag
- Je faciliteert medewerkers om ethische dilemma's met elkaar te bespreken
- Je treedt op bij onethisch gedrag en beloont ethisch gedrag
Oplossingsrichtingen praktijk
Hard Controls
- Je zet heel duidelijk de identiteit van je bedrijf neer en je definieert de kernwaarden waar je bedrijf voor staat
- Je voert regelmatig een medewerkerstevredenheidsonderzoek uit en je gebruikt de resultaten om speerpunten te formuleren en actie te ondernemen waar nodig [Voorbeeld 1]
- Je brengt je hard control kader op orde en je zorgt dat je medewerkers voldoen aan vereisten [Voorbeeld 2]
- Je stelt duidelijke protocollen op als het gaat om het gebruik van spullen op het werk
[Voorbeeld 1]
Door frequent medewerkers aan te laten geven wat zij ervaren, zo kan informatie over de sfeer op de werkvloer worden verkregen (bijvoorbeeld heel kort met behulp van smiley’s bij het aanzetten van de computer).
[Voorbeeld 2]
Door te zorgen dat medewerkers voldoen aan bijvoorbeeld ISO-normeringsvereisten.
Soft Controls
- Je betrekt je medewerkers bij het opstellen van de missie en visie en je bespreekt het wie, wat en waarom. Daarmee maak je ze deelgenoot en neem je ze mee [Voorbeeld 1]
- Je creëert een prettige fysieke werkomgeving (locatie) waar werknemers zich fijn voelen [Voorbeeld 2]
- Je voert open het gesprek met je medewerkers over mogelijke ethische dilemma's [Voorbeeld 3]
-
Je zorgt voor een sfeer waarbij men elkaar durft aan te spreken op gedrag [Voorbeeld 4]
- Door een taskforce samen te stellen met werknemers afkomstig uit alle lagen van de organisatie die het strategisch plan opstellen met kernwaarden.
- Door het houden van ‘inspiratielunches’ in aanloop naar het opstellen van het jaarplan om ideeën uit het gehele bedrijf op te halen.
- Door medewerkers erop te attenderen via een nieuwsbrief en/of jaargesprekken.
- Door het inbouwen van groepssessies om medewerkers te betrekken bij het opstellen van doelen van het bedrijf en het houden van individuele sessies om te kijken hoe de medewerker in kwestie hieraan kan bijdrage
[Voorbeeld 2]
Door de fysieke werkomgeving te koppelen aan de kernwaarden van het bedrijf. Wanneer de kernwaarden gericht zijn op creativiteit creëer je bijvoorbeeld verschillende plekken in de fysieke werkomgeving (bar, tafeltennistafel), waardoor het creatieve brein van werknemers wordt gestimuleerd.
[Voorbeeld 3]
Door het registreren van relatiegeschenken en in gesprek te gaan met elkaar in hoeverre deze relatiegeschenken acceptabel zijn.
[Voorbeeld 4]
Door iedere week gezamenlijk te starten met een ‘weekstart’ waar je ruimte biedt om issues te delen.
Praktijk aan het woord
Bekijk ook de tools voor Vertrouwen
Bekijk ook de tools voor Betrokkenheid
Bekijk ook de tools voor Motivatie
Bekijk ook de tools voor Zelfsturend handelen