Leraren passen geen kennis toe

Een hardnekkig misverstand van lerarenopleiders is dat leraren kennis toepassen. Ik herinner me nog goed dat ik, toen ik een jaar of wat in het onderwijs werkte, in een flits besefte dat ik niets deed met de kennis die ik in mijn opleiding verworven had. Ik paste geen kennis toe. Ik deed wat anders. Ik gebruikte mijn gezond verstand bij het oplossen van de problemen waar ik dagelijks tegenaan liep: onrust, ordeproblemen, maar ook onbegrip bij mijn leerlingen van een door mij gegeven uitleg. Er gebeurde nog wat anders. Bij het bedenken van oplossingen voor mijn dagelijkse problemen, kwam er zo nu en dan een uitspraak van een leraar naar boven, een passage uit een boek, een pedagogische notie die ik ergens had opgevangen. Je zou die uitspraken, passages en noties flarden pedagogische kennis kunnen noemen, kennis die onverwacht 'naar boven kwam'. Met die kennis kon ik de door mij bedachte oplossing 'plaatsen', of anders gezegd: kon ik - niet alleen voor mezelf, maar ook voor anderen - de pedagogische betekenis ervan aangeven. Soms was die 'naar boven komende' kennis een aanleiding voor mij om (opnieuw) mijn richting te bepalen. Dit artikel gaat over mijn ervaringen als lerarenopleider. Die ervaringen - praktijkervaringen opgedaan in verschillende contexten, maar ook ervaringen met verschillende theorieën - hebben mij gevormd tot de opleider die ik nu ben. Ik beschrijf eerst de weg die ik gegaan ben, met name bij mijn zoeken naar een 'pedagogisch gefundeerde opleidingsdidactiek' (Pols, 2016, p. 31). Vervolgens ga ik in op de veranderende condities waaronder ik dat deed en de invloed ervan op dat zoeken naar een pedagogische opleidingsdidactiek.