Uitsluitend goed onderwijs

Het etnografische onderzoek van Sofie Smeets richt zich op de ervaringen van docenten die hun onderwijs meer inclusief willen maken. Door docenten van Hogeschool Rotterdam langere tijd te volgen in hun doen en laten in het onderwijs, spreken en handelen, en hierover met hen in gesprek te gaan, kan het onderzoek meer inzicht geven in de beweegredenen, betekenisgeving en vormgeving van docenten aan diversiteit, inclusiviteit en inclusief onderwijs op de hogeschool.

De docenten handelen niet individueel of in afzondering, maar doen dit in de dynamische en relationele context van een team, opleiding en onderwijsinstelling. Door de alledaagse praktijken en discoursen van docenten in te bedden in de beleidscontext van de hogeschool en de Nederlandse en internationale hoger onderwijscontext in brede zin, wil dit onderzoek zicht krijgen op sociaal-maatschappelijke en politieke processen die van invloed zijn op de intenties, opvattingen, voornemens, interacties en handelingen van docenten. Op deze manier hoopt de onderzoeker bij te dragen aan beter begrip van de (on)mogelijkheden van een inclusieve pedagogiek.

Dit onderzoek kan op verschillende manieren bijdragen aan het onderwijs. Het onderzoek analyseert in nauwe samenwerking met docenten welke manieren de interactie tussen studenten en docenten, en tussen studenten onderling kunnen verbeteren en tot sterker onderwijs kunnen leiden. Het etnografisch onderzoek combineert praktische uitvoering met reflectie van docenten tot een breed, holistisch beeld. Door hun ervaring te begrijpen binnen de context van een onderwijspraktijk kan diepgaand begrip ontstaan van ervaringen van docenten in de omgang met diversiteit en kansenongelijkheid. Dit begrip gebruikt de onderzoeker om tot specifieke aanbevelingen en concrete handvatten te komen voor opleidingen, docenten en studenten van de Hogeschool Rotterdam.

In bredere zin beoogt Sofie Smeets met dit onderzoek processen rond diversiteit binnen de Hogeschool Rotterdam beter te begrijpen. Dit onderzoek sluit aan bij aandacht voor kansenongelijkheid in het onderwijs en wil bijdragen aan de noodzakelijke bredere basis van wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek. Kansenongelijkheid in het onderwijs, zoals dat in Rotterdam en andere plekken in Nederland speelt botst met de democratische en emancipatoire fundamenten van het hoger onderwijs en vraagt om adequate gefundeerde reacties en heldere adviezen, waar dit onderzoek aan wil bijdragen.

Het onderzoek speelt op het kruisvlak van diversiteit in hoger onderwijs, studiesucces en pedagogisch en onderwijskundig leiderschap van docenten. Het onderzoek is verbonden aan het lectoraat Diversiteit & Inclusiviteit van Bregje Termeer. Vanaf december 2023 maakt onderzoeker Sofie Smeets deel uit van de kenniskring van dit lectoraat.

Daarnaast sluit het onderzoek aan bij het lectoraat Studiesucces van Ellen Klatter en zijn er overeenkomsten met het lectoraat Onderwijskundig leiderschap in lerende organisaties van Annemarie Neeleman.

Promotoren van dit onderzoek zijn: prof. dr. Wil Pansters (Culturele Antropologie, Universiteit Utrecht), prof. dr. Maria de Haan (Pedagogische Wetenschappen, Universiteit Utrecht) en dr. ir. Yvon van der Pijl (Universiteit Utrecht).