Afasie en Identiteit

Afasie heeft een grote impact op het deelnemen aan maatschappelijke activiteiten en vrijetijdsbesteding. Uit onderzoek blijkt dat het hervinden van identiteit een positieve invloed heeft op kwaliteit van leven en het omgaan met beperkingen. Groepsbehandeling lijkt een geschikte manier voor het hervinden van identiteit.

Om deze reden startte in 2014 in het afasie- en behandelcentrum in Zaanstad (Heliomare) de behandelgroep ‘Afasie en ik-centraal’. Deze activiteit was gericht op het ondersteunen van mensen met afasie bij het ontwikkelen en behouden van hun persoonlijke, sociale en collectieve identiteit. In de ideale situatie is de afasie geïntegreerd in het leven van de persoon met afasie met alles wat daarbij hoort, zoals frustraties en worsteling.

Uit een landelijke werkgroep gericht op het ontwikkelen van een Hersenz Zorgpad voor mensen met afasie in de chronische fase bleek dat nog relatief weinig materiaal beschikbaar was om invulling te geven aan het hervinden van identiteit bij afasie tijdens groepsgesprektherapie. Binnen het afasiecentrum in Zaanstad is de afgelopen jaren veel materiaal ontwikkeld gericht op dit thema. Daarom is dit materiaal beschikbaar gemaakt voor andere afasiecentra en/of andere behandelaren die werken met mensen met afasie.

• Een vierdejaars student aan Hogeschool Rotterdam (HR), heeft in 2015 in opdracht van Heliomare een kwalitatief onderzoek uitgevoerd met als onderzoeksvraag: 'Op welke wijze kunnen logopedisten en/of afasietherapeuten binnen afasiecentra inspelen op het hervinden van persoonlijke en sociale identiteit bij personen met afasie?'. Om na te gaan wat op dat moment werd gedaan binnen afasiecentra omtrent identiteit en kwaliteit van leven zijn semigestructureerde interviews afgenomen van logopedisten en/of afasietherapeuten werkzaam binnen afasiecentra. Daaruit kwam naar voren, dat het van belang is om een goed communicatief klimaat te creëren in het afasiecentrum, hulpvraaggericht te werken en groepsgesprektherapie aan te bieden.
• In 2016 hebben vier derdejaars studenten Logopedie van de HR semi-gestructureerde interviews afgenomen bij vijf cliënten, die deelnemen aan de groep ‘Afasie en ik-centraal’ om een indruk te krijgen van de ervaringen van de deelnemers. Wat levert deelname aan de groep de cliënten op? Hoe belangrijk is deelname aan deze groep voor de cliënten? enz. De uitkomsten van de interviews zijn meegenomen in een Evidence-Based inleiding op het verzamelde materiaal in de toolkit.
• In januari 2017 hebben vier tweedejaars studenten Logopedie van de HR meegedacht over de conceptuitgave van de Toolkit.
• Een vierdejaars student Logopedie van de HR heeft in de periode februari – juni 2017 onderzoek gedaan naar ervaringen van andere zorgverleners (dan logopedisten) met het hervinden van identiteit binnen de individuele of groepsbehandeling.
• Een vierdejaars student Logopedie van de HR heeft in de periode februari - juni 2018 onderzoek gedaan naar ervaringen van logopedisten in revalidatiecentra met het hervinden van identiteit binnen de behandeling.
• Op dit moment doet een vierdejaars student Logopedie van de HR onderzoek naar ervaringen van logopedisten en personen met afasie met het gebruik van de werkvormen uit het boek Bouwen aan identiteit (Brinkman, 2018) binnen een groepsbehandeling in de eerste lijn.
• Op dit moment doen twee derdejaars studenten van de minor meertaligheid narratief onderzoek naar identiteit en meertaligheid met behulp van de werkvormen uit het boek Bouwen aan identiteit (Brinkman, 2018)