Introductie
Dit project komt voort uit de logopedische richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van afasie bij volwassenen’ (Berns et al, 2015). Afasie is één van de mogelijke gevolgen van hersenletsel. Het is een taalstoornis, die gevolgen kan hebben voor het communicatieve vermogen van een persoon. Mensen die afasie hebben komen vaak moeilijk op woorden, begrijpen niet goed wat een ander zegt, en hebben moeite met formuleren van geschreven taal en met het begrijpen van geschreven teksten. Communiceren, zowel via gesproken taal als via geschreven taal (zoals een gesprek voeren, telefoneren of een mailtje sturen), is vaak moeilijk, zowel voor degene die afasie heeft als voor de gesprekspartner.
Communicatie is een essentieel onderdeel van het zorgproces. Personen met afasie ervaren dat in de zorginstellingen waar zij verblijven, de communicatie met de zorgprofessionals vaak moeizaam verloopt. Uit onderzoek blijkt dat trainingen die zich richten op het verbeteren van de communicatievaardigheden van gesprekspartners van personen met afasie, effect hebben: gesprekken tussen personen met afasie en getrainde gesprekspartners verlopen beter dan gesprekken met ongetrainde gesprekspartners
In de Richtlijn Afasie wordt aanbevolen aan logopedisten die werken in zorginstellingen waar personen met afasie verblijven, dat zij de communicatieve vaardigheden van hun collega-zorgprofessionals (zoals fysiotherapeuten, ergotherapeuten, artsen, verpleegkundigen) trainen.
Aanleiding
Communicatie is een essentieel onderdeel van het zorgproces. Personen met afasie ervaren dat in de zorginstellingen waar zij verblijven, de communicatie met de zorgprofessionals vaak moeizaam verloopt. Uit onderzoek blijkt dat trainingen die zich richten op het verbeteren van de communicatievaardigheden van gesprekspartners van personen met afasie, effect hebben: gesprekken tussen personen met afasie en getrainde gesprekspartners verlopen beter dan gesprekken met ongetrainde gesprekspartners.
In de Richtlijn Afasie wordt logopedisten, die werken in zorginstellingen waar personen met afasie verblijven, aanbevolen om communicatieve vaardigheden van hun collega-zorgprofessionals te trainen. Hierbij kan worden gedacht aan fysiotherapeuten, ergotherapeuten, artsen en verpleegkundigen.
Projectbeschrijving
Relevantie
Om ervoor te zorgen dat logopedisten die hun collega-zorgprofessionals in hun zorginstelling willen trainen in het communiceren met cliënten met afasie, gebruik kunnen maken van een specifiek voor dit doel ontwikkelde communicatietraining, hebben Judith Oostveen (Radboudumc, Nijmegen), Nicole Jünger (OLVG, Amsterdam) en Philine Berns (Hogeschool Rotterdam) samengewerkt bij het ontwikkelen van een zodanige training: Training Con-tAct (Oostveen et al., 2018) en het model ‘communicatie met een persoon met afasie’. Daarnaast is Cursus Con-tAct (Berns et al., 2018) ontwikkeld, een bijbehorende nascholingscursus voor logopedisten waarin zij leren om Training Con-tAct in hun eigen zorginstelling aan te bieden.
Er zijn, in samenwerking met Clarinda Otterspeer van Afasiecentrum Rotterdam e.o., mensen met afasie betrokken bij het maken van instructiefilms ten behoeve van de training. De ontwikkeling van de films is gesubsidieerd door Stichting Afasie Nederland.
Personen met afasie werken mee aan zowel Training als Cursus Con-tAct.
Verbinding met het onderwijs
Alissa Nikkels heeft onderzocht wat het effect is van Training Con-tAct op het communicatieve gedrag van studenten Logopedie (Nikkels et al., 2023). Armande Cazemier heeft onderzocht of Training Con-tAct het communicatieve gedrag van studenten Verpleegkunde, Ergotherapie, Medische Hulpverlening en Fysiotherapie beïnvloedt (Cazemier et al., 2023).
Kenmerken van Con-tAct zijn geïmplementeerd in het curriculum van de opleiding Logopedie van Hogeschool Rotterdam. De training lijkt geschikt voor implementatie in de curricula van meerdere opleidingen van het Instituut voor Gezondheidszorg (IVG).
Studenten Logopedie dragen bij aan onderzoek naar verschillende aspecten van Con-tAct, bijvoorbeeld tijdens hun praktijkgericht afstudeeronderzoek. Zo is bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de motivatie van medewerkers in een bepaalde zorgorganisatie om deel te nemen aan de training, naar de bruikbaarheid van het concept van Con-tAct op afdelingen waar mensen met dementie verblijven, naar de factoren die implementatie van Training Con-tAct in een zorginstelling beïnvloeden en naar factoren die de communicatieve toegankelijkheid van een museum beïnvloeden
'Studenten dragen met afstudeeronderzoek bij aan communicatie met afasiepatiënten'
Joyce en Manouk, afgestudeerd aan de opleiding Logopedie, aan het woord over hun afstudeeronderzoek.
