De PPH-tracer

Het doel van het project is Verloskundige SamenwerkingsVerbanden (VSV) te helpen kritisch te kijken naar de geleverde zorg aan de hand van kwaliteitsindicatoren. Het is belangrijk dat ieder VSV regelmatig het bespreken van geleverde zorg op de agenda zet om daarmee een beeld te krijgen van de kwaliteit van zorg die zij leveren. Het bespreken van massaal bloedverlies (dit is meer dan 1 liter bloedverlies) bij de bevalling is belangrijk omdat teveel bloedverlies bij de bevalling niet alleen leidt tot korte termijn problematiek zoals bloedarmoede, vermoeidheid maar ook op de lange termijn nog steeds klachten geeft bij de jonge moeder. Te denken valt aan het niet kunnen hervatten van betaald werk of het ontwikkelen van een depressie. Ook staat de moeder-kind-binding en de stabiliteit van een jong gezin onder druk als de moeder teveel bloedverlies heeft bij de bevalling. Daarom is het goed als VSV het zorgproces rondom massaal bloedverlies gezamenlijk bespreken en onderzoeken of het anders of beter kan. Het project wordt uitgevoerd in zeven VSV in Nederland. We begeleiden deze VSV met het invoeren en gebruiken van het zelfscreeningsinstrument. We helpen hen ook om de uitkomsten van de screening (waar nodig) om te zetten in een plan-do-check-act-cyclus. Dit om te komen tot passende en duurzame verbeterplannen. 

Perined, de koepelorganisatie in de geboortezorg waar 96% van alle zwangerschappen en geboortes worden geregistreerd, is de kartrekker van dit project in directe samenwerking met het lectoraat Audit en Registratie, in het bijzonder toegepast in de perinatale zorg (lector Ageeth Rosman). 

Het project behoort tot een promotie-onderzoek waarbinnen nog een vacature is voor een verloskundig onderzoeker. De komende vier jaar houden zij zich bezig met het ontwikkelen van dit screeningsinstrument, de PPH- tracer, en dragen zij zorg voor de implementatie, monitoring en evaluatie van de zorg rondom massaal bloedverlies.

Het is belangrijk studenten vroeg in de opleiding te betrekken bij zorgevaluaties. Zij leren van de lessen die getrokken kunnen worden uit deze evaluaties. Op dit moment zijn er nog geen studenten bij het project betrokken. Daarom roepen wij studenten op om te reageren als zij belangstelling hebben voor dit onderwerp. Bij de bachelor Verloskunde staat het onderwerp op de lijst van afstudeeropdrachten. Studenten kunnen tijdens hun stage in gesprek gaan met hun stagebegeleiders om erachter te komen wat men in het werkveld doet aan evaluatie van zorg en dan specifiek ten aanzien van massaal bloedverlies bij de bevalling. De PPH-tracer kan in het onderwijs ingebracht worden via gastlessen.

Het onderzoek is ingebed in het kenniscentrum, welke onderdeel is van de Verloskunde Academie Rotterdam (VAR). De VAR is de plek waar verloskunde onderwijs en verloskunde onderzoek bij elkaar komen en wordt gevormd door de bachelor opleiding Verloskunde, de masteropleiding Physician Assistant (beiden van Hogeschool Rotterdam) en het Erasmus MC, afdeling Verloskunde en Gynaecologie.

Vanuit de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten wordt bijgedragen met een werkgroep bestaande uit een viertal gynaecologen, een gynaecoloog in opleiding, een eerstelijnsverloskundige, twee klinisch werkende verloskundigen en een tweetal anesthesisten met speciale interesse voor verloskunde. De werkgroep wordt ondersteund door een epidemioloog van Perined (tevens promovenda op dit project) en de lector die ook verbonden is aan Perined. De werkgroep is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het testen van het zelfscreeningsinstrument, de PPH-tracer.

Het LUMC draagt, samen met de lector, bij in de dagelijkse en wetenschappelijke begeleiding van de promovenda. Perined levert achtergrond informatie over de kwaliteitsindicatoren aan voor de deelnemende VSV en heeft een kartrekkersrol in de werkgroep Indicatoren van het College Perinatale Zorg.

Het is belangrijk dat deze partijen samenwerken omdat het zorgproces van massaal bloedverlies het beste ketenbreed kan worden aangepakt. Zowel eerstelijns zorgverleners zoals verloskundigen en kraamverzorgenden als tweedelijns zorgverleners zijn betrokken bij de zorg voor vrouwen die getroffen worden door massaal bloedverlies bij de bevalling. Daarom is het ook belangrijk dat de driehoek onderwijs-werkveld-onderzoek bij elkaar komen in dit project.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:

• Lisa Broeders (Perined) of Steven Koenen (gynaecoloog Elizabeth-TweeSteden ziekenhuis en voorzitter koepel kwaliteit NVOG)
• Lector Ageeth Rosman (Hogeschool Rotterdam en Perined).

Beoogde resultaten zijn:

• Het ontwikkelen van een zelfscreeningsinstrument dat toepasbaar is in de dagelijkse praktijk en helpend is aan het VSV om zorgprocessen kritisch te beschouwen.
• Het ontwikkelen van passende PDCA-cycli inclusief passende verbeterplannen op basis van de uitkomsten van de zelfscreening.
• Het bijdragen aan het kritisch beschouwen en bespreken van kwaliteitsindicatoren zoals die aangeleverd worden door Perined en die overgedragen moeten worden aan Zorginstituut Nederland.
• Het initiëren van nieuwe onderzoeksvragen vanuit VSV/ werkveld.

Stappenplan om kwaliteitsbesprekingen te faciliteren. Het stappenplan bestaat uit vier losse stappen

• Stap 1: Het interviewen van VSV besturen om een indruk te krijgen over wat ze doen/ deden aan kwaliteitsbesprekingen en hoe dit geborgd was op de jaaragenda.
• Stap 2: Dieper ingaan op de dagelijkse praktijk. Om hierover een beeld te vormen zijn VSV leden (geen bestuur) geïnterviewd.
• Stap 3: Focus leggen op het proces van aanmelden vanuit de eerste lijn tot en met het inzetten van een behandeling in de tweede lijn.
• Stap 4: Casuïstiek behandelen en de laatste versie van de webapplicatie testen. Deze webapplicatie is onderdeel gemaakt van de Perinatale Audit Assistent (PAA) van Perined.

Aan de hand van de webapplicatie die vanaf 1 januari 2023 aan alle VSV en beroepsverenigingen wordt aangeboden, geeft de applicatie een VSV handvatten om een gestructureerde bespreking te houden over de geleverde zorg.

De applicatie geeft informatie over het proces van zorgverlening maar ook wat de inzet van mensen is geweest.

Een VSV voorbereider kan 5-6 casus invoeren om een rode draad eruit te halen, dit kan dan voorgesproken worden met een klein committee waarna een grotere bespreking in een VSV vergadering kan plaatsvinden. Op die manier kan het kwaliteitsbeleid binnen een VSV op de agenda worden gezet.

De applicatie is zo ontwikkeld dat het voor allerlei onderdelen ingezet kan worden, bijvoorbeeld om het sectiopercentage (percentage keizersneden) onder de loep te nemen. Maar ook bijvoorbeeld het percentage inleidingen, het percentage episiotomieën (inknippen bij de bevalling), het verwijspercentage binnen het VSV en nog veel meer. Het is een algemeen instrument dat voor vele zaken toepasbaar is.