Open Content
Meer vrijheid om te delen, downloaden en (her)gebruikenOpen Content is materiaal waarmee je meer mag dan standaard is toegestaan volgens het auteursrecht. De maker(s) van het materiaal hebben ervoor gekozen om dit zo beschikbaar te stellen. Wat je precies mag doen met Open materiaal hangt af van de licentie waaronder het valt. Soms mag je materiaal delen met naamsvermelding van de maker. In andere gevallen is het toegestaan het materiaal te wijzigen en je eigen versie publiek te maken.
Soorten Open Content
Open Access
Open Access is een brede internationale academische beweging die streeft naar vrije, gratis online toegang tot wetenschappelijke informatie, zoals publicaties en data. Een publicatie is Open Access wanneer iedereen de inhoud kan lezen, downloaden, distribueren, printen en indexeren.
Open Science
Open Science is het beoefenen van wetenschap op een dusdanige manier dat anderen de gelegenheid hebben om mee te werken en bij te dragen aan en gebruik te maken van het wetenschappelijk proces. Zo kunnen gebruikers 'van buiten de wetenschap’ de onderzoekswereld beïnvloeden met vragen en ideeën en onderzoeksgegevens helpen verzamelen.
Open Onderwijs
Open Onderwijs is het produceren, delen en voortbouwen op kennis, met als doel wereldwijde participatie in Open onderwijspraktijken en gratis toegang tot Open leermaterialen van hoogwaardige kwaliteit. Onderdeel daarvan zijn Open leermaterialen (OER) en Open Science.
Wat mag je er mee?
Auteursrecht en Open Content
Heb je materiaal gevonden dat je graag wilt gebruiken? Dan is de volgende stap nagaan wat je precies met dit materiaal mag doen volgens het auteursrecht.
Creative Commons
Kunstenaars, schrijvers, wetenschappers en alle andere makers kunnen er voor kiezen om hun werk een Creative Commons licentie te geven. Hierdoor is het mogelijk om flexibeler om te gaan met het auteursrecht. Er zijn verschillende Creative Commons licenties. Welke licentie een maker kiest bepaalt of een werk (onder voorwaarden) verspreid mag worden en of het toegestaan is om het te bewerken.
Bekijk de 6 soorten licenties op de Creative Commons website
Publiek Domein
Op werken in het publieke domein rust géén auteursrecht. Je mag deze werken vrij gebruiken, voor ieder doel, zonder toestemming en zonder verplichte bron- of naamsvermelding. In Europa komen werken 70 jaar na het overlijden van de maker in het publiek domein. Is de maker onbekend, of ligt het auteursrecht bij een bedrijf of instelling, dan is dit 70 jaar na 1e publicatie. In Nederland zijn veel overheidspublicaties publiek domein. Dit geldt voor wetten, verordeningen en vonnissen van rechtbanken. Creative Commons biedt ook markeringen voor publiek domein materiaal.
Waar staat de licentie?
In de meeste gevallen staat een licentie bij het materiaal vermeldt. Als je geen licentie kunt vinden, is het materiaal auteursrechtelijk beschermd. Dit betekent dat je het niet mag hergebruiken zonder toestemming van de maker. Linken naar het materiaal is dan wel toegestaan.
Bronvermelding
Vermeld altijd de bron van materiaal dat je (her)gebruikt. Op de Creative Commons Wiki vind je voorbeelden van bronvermelding bij hergebruik. Er is ook aparte uitleg over bronvermelding in APA stijl.
Waar vind je Open Content?
Open Content zoeken
Ieder soort creatief werk kan als Open Content beschikbaar zijn gemaakt. Er zijn verschillende stocksites, beeldbanken of archieven op internet te vinden waarin (ook) open content staat. Vaak kan je binnen zo’n website zoeken of filteren op materialen met een licentie voor hergebruik. Ook zijn er zoekmachines waarmee je materiaal waarbij hergebruik is toegestaan kunt vinden (bv. CC Search).
Bekijk een selectie van de beste open bronnen voor het onderwijs
Let op! Bekijk altijd de voorwaarden voor (her)gebruik van materiaal dat je vindt. Bij onderdeel 'Wat mag je ermee?’ vind je hierover meer informatie.
Zelf publiceren
Open leermateriaal delen
Voor het delen van Open leermateriaal moet het werk voorzien worden van een Creative Commons licentie. Algemeen advies is om te kiezen voor een CC-BY licentie. Dit verplicht een (her)gebruiker tot naamsvermelding. Zo blijft zichtbaar welke experts/instellingen aan het werk hebben bijgedragen. Bevat het materiaal dat je wilt delen Open materialen van derden, houd dan rekening met de licenties van die werken. Kijk hier voor meer informatie over het kiezen en toekennen van Creative Commons licenties.
Open Access publicatiebeleid voor onderzoek
Hogeschool Rotterdam vindt het belangrijk dat kennisproducten zoveel mogelijk open access beschikbaar zijn en hanteert het principe ‘Open access, tenzij’. Dat wil zeggen: Open access publiceren is het uitgangspunt, tenzij dit onmogelijk is vanuit het oogpunt van wet- en regelgeving of andere bindende afspraken met derden.