Wat zijn de vroege signalen van verval in het mkb? Ondernemers en accountants kunnen door middel van onderstaande symptomen beter grip krijgen op de organisatie en beoordelen hoe groot het risico is op verval. Het gaat dan met name om een verandering in de afgelopen zes maanden.
Vroege signalen van verval in het mkb
1) Problemen of veranderingen in de privésfeer
De laatste zes maanden is mijn privésituatie moeilijker dan daarvoor.
Denk bijvoorbeeld aan problemen of veranderingen in de relationele sfeer (ruzies, echtscheiding), rond gezondheid (ziekte, stress, burn-out, slaapgebrek, gewicht, eetpatroon, leefstijl), geldproblemen privé of persoonlijk verlies.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in:
- Verhaal 3 – klik hier om meteen naar het verhaal te gaan.
2) Problemen met of bemoeienis door externe partijen
De laatste zes maanden is er meer bemoeienis van externe partijen.
Denk bijvoorbeeld aan meer correspondentie, gesprekken en contact met externe partijen zoals UWV, banken, overheden, die eventueel uitmonden in rechtszaken, juridische claims of aanvechting van vergunningen.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande verhalen. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
3) Knelpunten in de toelevering van producten en/of zakelijke diensten
De laatste zes maanden zijn er meer knelpunten in de toelevering van zakelijke diensten en producten.
Denk bijvoorbeeld aan het frequent veranderen of het verliezen van leveranciers, het plotseling stopzetten van zakelijke diensten of leveranties, of een gebrek aan voorraad.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in het volgende verhaal:
Johan is de derde generatie in de familie die eigenaar is van een ijsfabriek. Voor de oprichting hadden de twee broers een melkzaak, maar een van de broers zag kansen in de verkoop van ijs en begon zijn eigen winkel. In de jaren '50 werd het ijsbedrijf opgericht zoals we het nu kennen, en in 1999 werd een nieuwe productieruimte aangeschaft om aan de vraag te voldoen.
De invloed van de coronapandemie is voor Johan een gevoelig onderwerp. "Als ik terugblik op de corona-periode, zijn dat gewoon hele moeilijke tijden geweest. Met de steun die de overheid geboden heeft, zijn we er redelijk doorheen gekomen, maar het is niet altijd makkelijk geweest."
Vanuit het kenniscentrum is de scan uitgezet naar verschillende MKB-bedrijven. Het belangrijkste signaal dat de scan liet zien was: "Knelpunten in de toelevering van producten en/of zakelijke diensten". Voor de onderzoekers vanuit het kenniscentrum was het de eerste keer dat de scan aansloeg op dit signaal.
De invloed van externe partijen brengen de nodige problemen met zich mee. "Een mooi voorbeeld is regelgeving van de overheid. We zien met het gebruik van plastic dat er ontwikkelingen zijn in de verpakkingsvoorwaarden die voor veel veranderingen zorgen. Verder is de druk die we voelen om nieuwe smaken op de markt te brengen groot. Klanten verwachten ieder jaar wel nieuwe smaken.’’
Er zijn verschillende redenen waarom het signaal uit de scan is gekomen, maar volgens Johan zijn dit niet de belangrijkste. "De prijzen van suiker zijn door het dak gestegen, er is gewoon een tekort. Spanningen in Europa, met nadruk op Oekraïne, helpen daar ook niet bij. Dit brengt gewoon heel veel uitdagingen met zich mee. Een hogere inkoopprijs zorgt er gewoon voor dat we meer voor onze producten moeten vragen."
Toch zijn er verschillende stappen gezet om de afhankelijkheid van leveranciers te verminderen. "We hebben suiker ingekocht voor het hele volgende jaar. Ook hebben we langetermijncontracten afgesloten om de beschikbaarheid zeker te stellen. We zorgen ervoor dat we twee leveranciers hebben; we kopen nooit alles bij één partij." Langetermijncontracten willen nog geen zekerheid voor levering garanderen, maar het laat zien dat de ondernemer zich bezighoudt met ontwikkelingen die mogelijk kunnen leiden tot problemen in de toelevering.
4) Tegenslagen waar geen grip (meer) op te krijgen is
De laatste zes maanden ervaar ik bij tegenvallers in het bedrijf steeds meer dat ik daar weinig aan of tegen kan doen.
Denk bijvoorbeeld aan tegenslagen waarbij u het gevoel krijgt dat ze u overkomen, dat u er niets aan kunt veranderen of waarbij er geen oplossingen lijken te zijn.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
5) Het uitstellen van belangrijke bedrijfsbeslissingen
De laatste zes maanden zijn belangrijke bedrijfsbeslissingen vaker uitgesteld.
Denk bijvoorbeeld aan risicovolle investeringen, grote kostenbesparingen, grote ingrepen in de organisatie, besluiten over opvolging, het veranderen van het business model, producten- of dienstenaanbod en de markt.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
6) Conflicten binnen de leiding
De laatste zes maanden zijn er meer conflicten binnen de leiding.
Denk bijvoorbeeld aan strijd tussen eigenaren, management of onderling en onoverkomelijke verschillen van inzicht.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
7) Discontinuïteit van leiderschap
De laatste zes maanden is er een plotseling vertrek geweest binnen de leiding of eigenaren van het bedrijf.
Denk bijvoorbeeld aan een onverwacht vertrek vanwege conflicten of een problematische bedrijfsopvolging.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
8) Problemen in communicatie tussen leiding en personeel
Ik ervaar dat de communicatie tussen leiding en personeel de laatste zes maanden is verslechterd.
Denk bijvoorbeeld aan communicatie die minder frequent, duidelijk, transparant of positief is en waarbij zorgen, onzekerheid, verborgen agenda's, spraakverwarring en conflicten wellicht een rol spelen.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in:
- Verhaal 6 – klik hier om meteen naar het verhaal te gaan.
9) Afnemende medewerkersbetrokkenheid en -tevredenheid
De laatste zes maanden nam de betrokkenheid van medewerkers af.
Denk bijvoorbeeld aan een negatieve werksfeer, hoog of langdurig ziekteverzuim of een hoog of snel personeelsverloop.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
10) Oplopende schuldendruk/-last
De laatste zes maanden drukt onze schuldenlast zwaarder op onze resultaten.
Denk bijvoorbeeld aan financieringslasten die relatief hoog zijn ten opzichte van uw bedrijfsresultaat door financiering met veel vreemd vermogen.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
11) Achterlopen op marktontwikkelingen
De laatste zes maanden is ons bedrijf minder toegekomen aan het actief in de gaten houden van nieuwe ontwikkelingen.
Denk bijvoorbeeld aan nieuwe marktontwikkelingen, veranderende klantbehoeften of concurrentie die kansen of inzicht in bedreigingen kunnen opleveren.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in:
- Verhaal 6 – klik hier om meteen naar het verhaal te gaan.
12) Achterblijven van proces- en productvernieuwing
De laatste zes maanden is er in ons bedrijf minder aandacht voor investeringen in proces- of productvernieuwing.
Denk bijvoorbeeld aan het voorbereiden, uitvoeren en benutten van vernieuwingen die producten, diensten of bedrijfsprocessen verbeteren.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in:
- Verhaal 4 – klik hier om meteen naar het verhaal te gaan.
13) Afnemende klanttevredenheid
De laatste zes maanden neemt de klanttevredenheid af.
Denk bijvoorbeeld aan een toename van klachten, retouren, naleveringen, garantieclaims en een verslechterde relatie tussen medewerkers en klanten.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in:
- Verhaal 7 – klik hier om meteen naar het verhaal te gaan.
14) Krimp in marktaandeel en afzetmarkt
De laatste zes maanden vlakken de verkopen af of lopen zij terug.
Denk bijvoorbeeld aan teruglopende aantallen klanten, offertes of orders, afnemende ordergroottes, het wegvallen van belangrijke klanten, markten of productgroepen, of tegenvallende verkopen onder nieuwe klanten.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
15) Buitengewone en/of luxueuze uitgaven
De laatste zes maanden zijn er meer buitengewone, luxueuze grote uitgaven gedaan.
Denk bijvoorbeeld aan grote uitgaven of beloningen met een imagoversterkend of sfeerverhogend karakter, waar wellicht geen directe noodzaak of onvoldoende financiële ruimte voor was.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
16) Minder financieel inzicht/grip op de financiën
De laatste zes maanden heeft ons bedrijf minder grip op de financiën dan voorheen.
Denk bijvoorbeeld aan een achterlopende administratie of boekhouding, weinig inzicht en controle op de betalingen van klanten en niet betalende klanten.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal:
17) Niet op tijd voldoen aan betalingsverplichtingen
De laatste zes maanden konden wij niet of nauwelijks op tijd voldoen aan onze betalingsverplichtingen.
Denk bijvoorbeeld aan achterstand met betalingen, verlenging van betalingstermijnen, gebruik van privévermogen of fondsen van familieleden, vrienden, alternatieve financiers of de holding om betalingen te kunnen doen.
Ook andere ondernemers hadden met dit symptoom te maken. Lees in het boekje Ik heb geen probleem de situatie hoe een andere ondernemer erachter kwam en hiermee omging. Dit symptoom komt voor in onderstaande voorbeelden. Klik op de link, dan kom je meteen bij het verhaal: