Versterking van inclusieve samenwerking binnen het theater

Tot 2015 waren veel mensen met een beperking werkzaam bij sociale werkplaatsen van zorginstellingen. Deze boden onder meer theater aan. Omdat de financiering van deze werkplaatsen dreigde te stoppen, zochten zorginstellingen samenwerking met professionele theatermakers. Dit resulteerde in inclusieve theaterproducties waarin acteurs met en zonder beperking samenwerken.

Hoewel deze inclusieve manier van theater maken meerwaarde heeft voor alle acteurs, ervaren zij ook knelpunten. Inclusief theater vraagt namelijk een nieuwe manier van samenwerken.

Dit project biedt handvatten voor het versterken van de inclusieve samenwerking tussen theatermakers en acteurs met en zonder een (met name verstandelijke) beperking. Deze zijn ook relevant voor andere professionals die inclusiever willen werken (binnen andere kunstdisciplines, onderwijs, zorg, etc.).

Inclusief werken heeft meerwaarde voor zowel acteurs met als zonder beperking. Zowel theatermakers als acteurs met en zonder beperking worstelen er echter mee hoe zij dit kunnen doen. Ook vragen theatermakers en acteurs zich af hoe zij het gedachtengoed van inclusief samenwerken kunnen verspreiden onder de scholieren en studenten van de opleidingen waarmee zij samenwerken.

Er is nog onvoldoende kennis beschikbaar over welke factoren inclusieve samenwerking binnen het theater kunnen bevorderen. Daarom is binnen dit project kennis ontwikkeld om inclusieve samenwerkingsrelaties tussen theatermakers en acteurs met en zonder beperking inzichtelijk te maken en te versterken. Ook is een hulpmiddel ontwikkeld dat hierbij kan worden ingezet. Hiertoe is onderzoek gedaan binnen drie inclusieve theaterpraktijken.

Het project heeft de volgende producten opgeleverd:

• Een overzichtelijk wetenschappelijk onderbouwd model (Atomium model) dat laat zien dat inclusie geen recht toe recht aan proces is, maar een zoektocht waarbij afhankelijk van de context en belanghebbenden meerdere afwegingen worden gemaakt.
• Lesbrieven voor het theater- en hogeschool onderwijs.
• Experimenten waarin theatermakers samen met acteurs met een beperking een ervaren dilemma uitzoeken. Denk bijvoorbeeld aan hoe je een theaterproductie maakt zonder gesproken taal.
• Radioplay waarin de resultaten van het onderzoek op een invoelbare en herkenbare wijze zijn weergegeven.
• Een goed bezocht Eindsymposium waar een deel van de resultaten plenair en in workshops werden gepresenteerd.
• Publicaties: wetenschappelijk artikel, artikel in het tijdschrift van Special Arts, Artikel in de Cultuurkrant.
• Online tool Inclusieve samenwerking in het theater waarin alle eindproducten en de processen er naar toe zijn samengevat. De online tool heeft ook een website deel dat in begrijpelijke taal is opgesteld.

• ArtEZ University of the Arts
• Theater Babel Rotterdam
• Kiem Kunst
• Caro Wicher
• Coaching & Training Tineke Boomsma
• Brecht Hermans
• Sjoerd Vrins
• Pameijer
• Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie Amateurkunst (LKCA)
• Gemeente Rotterdam
• Theater Klare Taal